Amerikan Genetikçi ve Biyofizikçi: James Watson

04.08.2018
Amerikan Genetikçi ve Biyofizikçi: James Watson

6 Nisan 1928 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri Illinois, Chicago’da dünyaya gelen, Amerikan genetikçi ve biyofizikçi James Dewey Watson kalıtımın temeli olan madde yani deoksiribonükleikasit (DNA)’nın keşfinde çok önemli role sahiptir. Bu başarı nedeniyle Francis Crick ve Maurice Wilkins ile birlikte 1962 senesinde Fizyoloji ve Tıp dalında Nobel ödülü kazanmıştır.

Watson, Chicago Üniversitesi’ne 15 yaşındayken girdi ve 1947’de mezun oldu. Indiana Üniversitesi’nde (Ph.D., 1950) yaptığı virüs araştırmalarından ve Kanada doğumlu Amerikalı bakteriyolog Oswald Avery’nin deneyleriyle, DNA’nın kalıtsallığı etkilediğini kanıtladı. Nitekim Watson, genin ancak nükleik asit molekülleri diye bilinen maddelerin incelenmesinden sonra anlaşılabileceğini düşünüyordu.

Cambridge Üniversitesi’nde bulunan Cavendish Laboratuvarı’nda çalışan bilim adamlarının, protein moleküllerinin yapısını incelemek için X-ışınlarını protein kristallerine göndererek ortaya çıkan fotoğraf desenlerini kullandıklarını öğrendi.
DNA’yı araştırmaya ilk kez karar verdiği Kopenhag Üniversitesi’nde çalıştıktan sonra Cavendish Laboratory’de (1951-53) araştırma yaptı. Watson, X-ışını kırınım tekniklerini öğrendi ve DNA yapısı problemi üzerine Crick ile çalıştı. 1952’de tütün mozaik virüsünü çevreleyen protein tabakasının yapısını belirledi ancak DNA ile dramatik bir ilerleme göstermedi. Aniden 1953’ün ilkbaharında, Watson temel DNA bileşenlerinin – dört organik baz – belirli çiftler halinde bağlanması gerektiğini gördü. Bu keşif, Watson ve Crick’in DNA için moleküler bir model oluşturmasını sağlayan önemli bir faktördü, bu bir spiral merdiveni veya bir büküm merdiveni için benzetilebilir bir çift sarmal. DNA çifte sarmalı, birbiriyle aralarındaki adımları oluşturan düztaban çiftleri ile iki iç içe geçmiş şeker-fosfat zincirinden oluşur. Watson ve Crick’in modeli, DNA molekülünün kendisini nasıl kopyalayabildiğini de gösterir. Böylece genlerin ve nihayetinde kromozomların kendilerini nasıl kopyaladıkları ortaya çıktı. Watson ve Crick, Nisan-Mayıs 1953’te İngiliz dergi Nature’da iki makalede çığır açan keşfi yayımladılar.

Araştırmaları, genetikteki temel sorulardan birini yanıtladı.
Watson daha sonra Harvard Üniversitesi’nde (1955–76) biyoloji profesörü (1961–76) olarak görev yaptı. Proteinlerin sentezinde nükleik asitlerin rolünü araştırdı. 1965’te en yaygın kullanılan modern biyoloji metinlerinden biri olan Gen Moleküler Biyolojisi (Molecular Biology of the Gene) ‘ni yayımladı. Daha sonra, DNA keşfinin gayri resmi, kişisel bir açıklaması olan Double Helix’i (1968) ve içinde yer alan insanların rollerini yazdı ve bu da bazı tartışmalara yol açtı. Watson, 1968’de Long Island, New York’taki Cold Spring Harbor’daki Kantitatif Biyoloji Laboratuvarı’nın liderliğini üstlendi ve laboratuvarı moleküler biyoloji alanında bir araştırma merkezi haline getirdi. Çalışmalarını kanser araştırmalarına yoğunlaştırdı. 1981’de onun DNA Hikâyesi (John Tooze ile yazılmış) yayımlandı. 1988’den 1992’ye kadar Ulusal Sağlık Enstitüleri’nde Watson, insan kromozomlarındaki tüm genleri haritalama ve deşifre etme projesi olan İnsan Genom Projesi’ni yönlendirdi, ancak özel biyoteknoloji şirketlerine yaptığı yatırımlarla ilgili çıkar çatışması iddialarından dolayı istifa etti. .
2007 ‘nin başlarında Watson’un kendi genomu sıralandı ve internette halka açık hale getirildi. Tarihteki ikinci, bütünüyle dizilen bir kişisel genoma sahiptir. Aynı yılın Ekim ayında, Afrikalıların zekâsının diğer halklarınkiyle aynı olmayabileceği ve coğrafi olarak ayrılan halklar arasında zaman içindeki genetik ayrışmanın bir sonucu olarak entelektüel farklılıkların ortaya çıkabileceği fikrine atıfta bulunan Watson, kamuoyuna bir açıklama yaparak tartışmalara yol açtı. Watson’un sözleri ırkçı olarak kınandı. Bu suçlamayı reddetmesine rağmen, Cold Spring Harbor’daki görevinden istifa etti ve iki haftadan kısa bir süre sonra resmen emekliliğini açıkladı.

çeviren: Buse Sarı

YAZAR BİLGİSİ
YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.