BAZI HÜCRELER BEYİNDEKİ NÖRONLARI KORUYAN MADDELER SARGILIYOR

ÖZET: Araştırmacılara göre vasküler hücre kaybı nöron kaybına da sebep oluyor. Neyse ki, perisitler vasküler hücreler dejenerasyona başladıklarında dahi nöronları koruyan bir madde salgılıyorlar.  

USC araştırmacıları beynin vasküler sisteminde bunama ve bunun gibi hastalıkların olma durumunda nöronların saklanması için henüz belirlenemeyen bir madde buldular.  

İnsan beynine benzeyen fare beyninde yapılan araştırmalarda perisit hücrelerine yoğunlaşılmış; beyin sağlığında bilinmeyen bir rol oynadığı görülmüştür. Perisitler beynin yapısını bozan ve kavramsal bozukluklara neden olan sızıntılı damar bölgelerinde bile nöronları hayatta tutan bir madde salgılıyor. 

Bugün Nature Neuroscience’da bulunmakta olan araştırma Parkinson ve Alzheimer gibi travmatik beyin hasarından sonra oluşan nörodejenerasyonun birçok sebebini açıklıyor ve potansiyel tedavi stratejisi sunuyor. 

Profesyonel yazar ve Zhilka Neurogenetic Institute yöneticisi Berislav Zlokovic ‘’Bu belge, vasküler hücrelerin kaybı durumunda nöronlarızın da ölmeye başladığını gösteriyor. Nörodejenerasyonla olan bağlantı eskiden çok açık değildi,’’ diyor. 

Bu buluş, bilim insanlarının Alzheimer hastalığında oluşan hafıza kaybından önce meydana gelen birsürü süreçten dolayı olduğunu anlamaya başladıklarında bulunmuştur. Birçok araştırmacı dikkatlerini sonradan beyinde biriken amiloid plaklarından başka yöne çevirdiler. 

Örneğin Zlokovic beynin damarlarını oluşturan hücre katmanlarını incelemiştir. Önceki araştırması beynin kılcal damarlarının geçirgenliği arttıkça kavramsal bozuklukların da arttığını göstermiştir. 

Fare ile yapılan bu yeni araştırmada Zlokovic beynin damarlarındaki perisitleri sıfıra indirmiştir. Perisitler kan basıncının düzenlenmesinde ve kan damarları duvarlarının sıkıca düzenlenmesinde düzenleyici rol oynamaktadır. Araştırmacılar dikkatlice perisitleri uzaklaştırdıklarında kan-beyin bariyerlerinde hızlı dejenerasyon, kan basıncında düşüş, ve beyin hücrelerinin öldüğünü gözlemlemişlerdir. 

Perisitlerin rolünü daha iyi anlamak için bilim insanları fareye vücutta beyinden başka bir yerde bulunmayan bir protein aşılamıştır. Bunun sonucunda, her ne kadar perisitler uzaklaştırılmış olsa da beyin hücrelerinin ölmediğini ve bu büyüme faktörü olan proteinin nöronları koruduğunu keşfetmişlerdir. Aynı zamanda bu artan kan basıncının gözlemlenmesiyle de keşfin doğruluğu sabitlemiştir. 

Zlokovic ‘’Bu keşif, Alzheimer hastalığının nedenlerine yeni bir bakış açısı getirmiştir’’ demiştir.