Bu Benim Rengim! Ressamların Markalaşmış Renkleri

Wojtek Rozdzenski’nin Daily Art Magazine’de yayımlanan “That’s My Color! Painter’s Trademarked Colors” isimli yazısının çevirisi

Bu Benim Rengim! Ressamların Markalaşmış Renkleri

Wojtek Rozdzenski[1] (10 Mart 2018)
Çev. Seda Öztürk

Sanat eserinizde kullanamayacağınız bazı renkler olduğunu biliyor muydunuz? Böyle “sanatçının markalaşmış renkleri” bazı sanatçılar tarafından sahiplenilmiştir ve yasal olarak bunları önceden sanatçıya danışmadan kullanamazsınız. Bunlara diğer bir deyişle “imza renkler” denir. Sanatçılar, kesin çizgilerle onlarla ilişkilendirilen belli tonları eserlerinin birçoğunda kullanmışlardır.

Ressamların Markalaştırdığı Meşhur Renkler (Onlara Münhasır)

Yves Klein

Renkleri

Uluslararası Klein Mavisi, Kaynak: Wikipedia

Ressamların markalaşmış renklerinin en meşhurlarından biri olan Uluslararası Klein Mavisi, Fransız bir ressam olan Yves Klein (1928-1962) tarafından yaratılmıştır. Klein ile çalışan bir boya tedarikçisi olan Edouard Adam ile beraber geliştirilmiştir. Koyu bir lacivert olan renk -yaygın olarak- onu çok canlı yapan mat görünüşüyle bilinir.

Anish Kapoor

Renkleri

Vantablack, Kaynak: Surrey NanoSystems

Vantablack, ressamın markalaşmış renklerinin bir sonraki örneği- Britanyalı bir heykeltıraş olan Anish Kapoor (1954’e doğumlu), büyük ölçekli heykelleri ve ortam odaklı (site-specific) enstalasyonlarıyla (yerleştirme sanatı) çok ünlüdür. Üzerine değen ışığın %99,96’sını emen Vantablack adı verilen son model siyah bir boyanın kullanımının tüm haklarını satın alarak kayda değer bir ihtilaf uyandırmıştır. Kısaca, bu boya mümkün olduğu kadar siyah; koyu, karadelik siyah gibi. Kapoor, kendine bu ayrıcalığı satın alarak ve diğer sanatçıların bu boyayı kullanmasını etkili bir şekilde yasaklayarak bir kişinin belli bir rengin kullanımının diğerlerinden esirgemesine izin verilmemesi gerektiğine inanan birçok sanatçıyı kızdırmıştır.

Stuart Semple

Renkler

Stuart Semple’ın Renkleri, Kaynak: http://culturehustle.com/

Anish Kapoor’un Vantablack ihtilafına karşılık veren -kızgınlığını gösteren- bir diğer Britanyalı sanatçı Stuart Semple (1980 doğumlu), “dünyanın en pembe pembesi[2]” dediği rengi yarattı ve Kapoor’u bu rengi kullanmaktan menetti. Bir kimse bu boyayı satın alırken Anish Kapoor olmadığını, Anish Kapoor’la hiçbir bağlantısı bulunmadığını, satın aldığı ürünü Anish Kapoor adına satın almadığını ya da Anish Kapoor’la bir ortaklığının olmadığını beyan etmek zorundadır.[3]

Semple o zamandan beri hepsi Anish Kapoor’a yasaklanan Sapsarı, Yemyeşil ve En Sevimli Mavi renklerini de satmaya başlamıştır.

Tiffany Mavisi

Renkler

Tiffany Mavisi, Kaynak: Sweet Sugarbelle

Bu renk 1837’de Charles Tiffany ve John Young tarafından yaratılmış ve o zamandan beri Tiffany & Co. tarafından yaygın olarak tanıtım amacıyla kullanılmıştır – markalaşan ve halkın kullanımına açık olmadığı için resmi Pantone[4] renk rehberinde bulamayacağınız bu rengin şirketle olan bağı çok kuvvetlidir.

Neyse ki mahkemeye verilme korkusu olmadan özgürce kullanabileceğiniz başka bir sürü renk var…

 

 

[1] Fikri mülkiyet avukatı, her gün sanatçılara yardım eden bir sanatsever ve ciddi bir gurme. Bu bilgi yetersizse onu en yakın müzede veya mutfakta arayın. [http://www.dailyartmagazine.com/painters-trademarked-colors/ (20.6.18)]

[2]  Pespembe şeklinde anlaşılabilir.

[3] “Ben Anish Kapoor değilim, Anish Kapoor ile hiçbir bağlantım yok, bu ürünü Anish Kapoor adına satın almıyorum ya da Anish Kapoor’un iş arkadaşı değilim.” [http://www.dailyartmagazine.com/painters-trademarked-colors/ (20.6.18)]

[4] https://www.pantone.com/color-finder (20.6.18)

 

 

 

 

 

 

YAZAR BİLGİSİ
YORUMLAR

  1. Tgrl dedi ki:

    Çok başarılı bir çalışma olmuş.

  2. Özkan dedi ki:

    Herkesin kendine özgü bir kişiliği vardir. Bunlara kimisi bir isim bir sembol hatta bir renkte verebilir. Fakat bir sanatçının hayal dünyası renkler ile birleşince o siyah beyaz yada mavi olmaz…

  3. Görker dedi ki:

    Renklerin markalaşması ve onların ismi ile anılması gayet doğal bir durum bence fakat telif haklarının olması ve özelliklede sanatçıların istediği rengi özgürce kullanamamasının haksızlık olduğunu düşünüyorum.
    Bilgilendirici ve başarılı bir yazı olmuş bu arada ellerinize sağlık.

    1. sedaztrk dedi ki:

      Görker Bey, ilginize çok teşekkür ederim. Benim şahsi görüşüm de bu yönde.

  4. Cafer dedi ki:

    Farklı bir bakış açısı ile yaklaşılmış , güzel bir çalışma.