Genç Yaşta Hükümdar Olan Epir Kralı Pirus

PİRUS
Epir Kralı

Pirus, (doğum m.ö. 319—ölüm 272, Argos, Argolis) Makedonya ve Roma’ya karşı yaptığı pahalıya mal olan askeri başarıları ‘’Pirus zaferi’’* ifadesini ortaya çıkaran Helenistik Epir’in kralıdır. Onun anıları ve savaş sanatı üzerine yazdığı kitapları, Cicero da dâhil birçok antik yazar tarafından alıntılanmış ve övgüyle bahsedilmiştir.
12 yaşında hükümdar olduktan sonra Pirus, Makedonyalı I. Antigonus Monophtalmos’un oğlu Demetrius ile ittifak kurdu. MÖ 302’de bir ayaklanma sonucu tahttan indirilen Pirus, Asya’da Demetrius’un yanında savaştı ve I. Ptolemaios ve Demetrius arasındaki bir antlaşmaya bağlı olarak İskenderiye’ye rehin olarak götürüldü. Ptolemaios Pirus’a dostça davrandı ve 297’de onu krallığına geri gönderdi. İlk zamanlar Pirus, erkek bir akrabası olan Neoptolemus ile birlikte hüküm sürdü ancak çok geçmeden onu öldürttü.
294’te Parauaeave Tymphaea ile birlikte Acarnania, Ampholochia, ve Ambracia’nın sınır bölgelerini ele geçirmek için Makedonya’da bir hanedan içi anlaşmazlığı kendi çıkarları için kullandı. Corcyrave Leucas ona evliliğinin çeyizi olarak verildi. Daha sonra, Makedonyalı I. Demetrios Poliorketes’e karşı bir savaşa gitti. 284’te Pirus, Thessaly’yi ve Makedonya’nın batı yarısını aldı ve Atinalıları Demetrius’un kuşatması altından kurtardı ancak (Demetrius’un yerine geçen)Lisimahos tarafından Epir’e geri dönmek zorunda bırakıldı.
281’de (güney İtalya’daki) Tarentum, Roma’ya karşı Pirus’un desteğini istedi. Pirus, yaklaşık 25,000 adamla İtalya’yı geçti ve 280’de Heraclea’da Roma ordusu üzerinde pahalıya mal olan bir galibiyet elde etti. 279’da Pirus, yine acı dolu ağır kayıplar vererek Apulia’daki Ausculum’da (AscoliSatriano) Romalıları yendi. Pirus daha sonra Sicilya’yı geçti (278) ve ‘’Sicilya’nın Kralı’’ olarak Punic vilâyetinin Lilybaeum (Marsala) dışında büyük bir kısmını fethetti. Ne var ki, onun despotça yöntemleri Yunan Sicilyalılarının bir isyan çıkartmalarına neden oldu ve 276’da (ya da 275’in başlarında) İtalya’ya geri döndü. 275’de Beneventum’da (Benevento) Romalılara karşı yaptığı savaşta yine acı dolu ağır kayıplar verdi.
Bir sonraki yıl, askerleri Pirus’u bir kral olarak selamlayan Makedonya hükümdarı II. Antigonus Gonatas’ı yendi. Aniden Makedonya’dan vazgeçti, ancak, Cleonymus’u tekrar tahta geçirmek için Sparta’ya başarısız bir saldırı düzenledi (272). Pirus, Argos’un sokaklarında bir gece vakti çatışmasında öldürüldü.

*Girdiği savaşlarda ne pahasına olursa olsun galibiyet için savaşan Pirus, savaşları kazansa da çok ağır kayıplar verir ve bu da bir nevi galibiyeti anlamsız kılar. ‘’Pirus zaferi’’ kavramı da ağır bir şekilde kazanılan ancak sonucunda fazlasıyla zayiat verilen durumları ifade etmek için kullanılır. (Ç.N.)

Çeviren: Ufuk Altunbaş
Kaynak: https://www.britannica.com/biography/Pyrrhus