Hint Sinemasının Önemli Yönetmeni : Shyam Benegal

15.08.2018
Hint Sinemasının Önemli Yönetmeni : Shyam Benegal

(Encyclopaedia Britannica Editörleri tarafından yazılmıştır.)
Shyam Benegal, (doğum 14 Aralık 1934, Trimulgherry, Secunderabad, Britanya Hindistanı [şimdi Hindistan’da Hyderabad, Andhra Pradesh’in bir parçasıdır]), yaygın olmayan Hintçe sinemanın önde gelen ve en üretken film yapımcılarından biridir. Benegal; Yeni Hint Sineması, Hint Sineması’nda Yeni Dalga ve paralel sinema olarak da bilinen gerçekçi ve soruna dayalı film yapımı hareketinin hatırı sayılır kurucusu olarak kabul edilir.

Benegal’in babası aslen Karnataka’lı profesyonel bir fotoğrafçıydı ve bunun sonucunda Benegal, çoğunlukla Konkanice ve İngilizce konuşmakla birlikte görsel idrak ile büyüdü. Benegal, film yapımcısı Guru Dutt’ın kuzeni ve Bengalli film yapımcısı Satyajit Ray’ın ilk hayranıydı. Benegal, film topluluğuna girdiği Nizam Koleji’nden -Hyderabad’daki Osmania Üniversitesi’nin bir parçası- iktisat bölümünü dereceyle bitirerek mezun oldu. Benegal, profesyonel hayatına Bombay’da (şimdi Mumbai) bir reklâm ajansı için çalışarak başladı; bir metin yazarı olarak yola koyuldu ve çok geçmeden film yapımcılığında kendini geliştirdi. Benegal bu mevkide; 900’den fazla reklâm ve reklâm filmi, 11 kurumsal reklâm ve bunların yanı sıra birkaç belgesel çekti. Benegal, Pune’daki Hindistan Film Enstitüsü’nde (şimdi Hindistan Film ve Televizyon Enstitüsü) iki kez (1980–83, 1989–92) kürsü başkanı olarak hizmet verdi. Benegal’in ilk meslekî başarısı, kırsal bir alan olan Andhra Pradesh’te çektiği Ankur adlı gerçekçi bir drama dizisidir.

Bu dizi, paralel sinema hareketi çağının gelişine ön ayak olmuştur. Ray tarafından başlatılan bu hareket; paralel sinemanın ilk örneklerinden biri de olan 1969 yapımı Bhuvan Shome filminin yapımcısı Mrinal Sen’den de önemli bir destek görmüştür. Shabana Azmi’nin -şair ve lirik güfte yazarı Kaifi Azmi’nin kızı- yer aldığı Ankur gibi, Benegal’in diğer ilk filmleri de -Nishant (1975), Manthan (1976) ve Bhumika (1977)- Hint sinemasına aralarında Naseeruddin Shah ve Smita Patil’in de bulunduğu çok başarılı oyuncular kazandırmıştır.
Sahnelerini kırsal ortamın ötesine taşıyan Benegal, Mahabbarata’nın modern ve lâikleştirilmiş bir uyarlaması olan Kalyug (1981); 1857’de geçen, Britanya egemenliğine karşı çıkan Hint Ayaklanması’nı konu alan Junoon (1979); bir genelev, onun müşterileri ve çalışanlarıyla ilgili olan Mandi (1983) ve 1960’lı yılların Goa’sını anlattığı Trikal (1985) adlı filmlerinde dramatik kent yaşamı temalarını keşfetmiştir. 1980’li yıllarda, Ray ve bağımsız Hindistan’ın ilk başbakanı Jawaharlal Nehru (1983) tarafından beğenilen belgeseller yapmaya ek olarak, Benegal; Hint hükümeti için birçok televizyon dizisi çekti (Yatra, Katha sagar, ve 53 bölümlük Bharat ek khoj gibi). Benegal, beyaz perdeye 1991 yılında çektiği Antarnaad adlı filmle döndü.
Benegal’in daha sonra çektiği yapıtlarının arasında; Suraj ka satvan ghoda (1993), Mammo (1994), Sardari Begum (1996), Samar (2000), Hari-Bhari: Fertility (2000), Zubeidaa (2001), Netaji Subhas Chandra Bose: The Forgotten Hero (2005), Welcome to Sajjanpur (2008) ve Well Done Abba! (2009) adlı filmler de bulunmaktadır. Benegal, ayrıca belgeseller yapmaya devam etti, özellikle de Mahatma Gandi’nin Güney Afrika’daki gençlik yıllarının bir sinematik çalışması olan 1996 yapımı The Making of the Mahatma adlı yapıtıyla. Ek olarak, Benegal; 2014 yapımı televizyon mini dizisi olan Samvidhaan: The Making of the Constitution of India’yı yönetti. Onca ödül ve saygınlığın arasında, Benegal; Hint hükümeti tarafından verilen en prestijli ödüllerden ikisi olan Padma Shri (1976) ve Padma Bushan (1991) ödüllerini de kazandı.
Kaynak: https://www.britannica.com/biography/Shyam-Benegal

Ufuk Altunbaş tarafından çevrilmiştir.

YAZAR BİLGİSİ
Ufuk Altunbaş
Ufuk ALTUNBAŞ 2002 yılında İstanbul'da doğdu. 2020 yılında Sabancı 50. Yıl Anadolu Lisesi'nden mezun olan Ufuk, Ege Üniversitesi'nde İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümü birinci sınıf öğrencisi olarak eğitim-öğretim hayatına devam etmektedir. Aslen Sivaslı olup şu an İstanbul'da ikamet etmektedir. MozartCultures'ta 2018 yılından beri başta televizyon/sinema ve kültür/sanat olmak üzere çeşitli konularda çeviri yapmaktadır. İlgi alanları arasında kültürler tarihi, fantezi ve bilim kurgu edebiyatı, Britanya uygarlığı yer almaktadır.
YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.