Mutluluk Üzerine

30.11.2018
Mutluluk Üzerine

 

Aristoteles nikomakhos’a etik kitabının başında “bütün sanatların, araştırmaların, eylemlerin amacı iyiye ulaşmaktır.”der. peki iyi ve mutluluk nedir, nasıl elde edilir ve nasıl korunur?
Amacın tali yollara nispeten daha tercih edilebilir olacağını düşünürsek eğer “mutluluk, ulaşılmak istenen en büyük amaçtır. “dersek yanılmış olmayız, çünkü mutluluk elde edildiğinde kaybedilmeyecek, sürekliliği sağlamak için çaba harcanması gerekmeyen yegane şeydir. Bundan dolayı filozofların ekseriyeti bedeni-dışsal hazların elde edilmesinin ve kaybının birbiri ardına kazanıp kaybedileceğini düşündükleri için bu harici mutluluk sebeplerinin güvende olmadığını, zamanın, zamanın saldırılarına açık olduklarını düşünürlerdi. Varlığını devam ettirdiği sürece insanın yorgunluğu, elde ettiklerinin korunmasını gerektirdiği sürece sonsuz olurdu. Bu sebeple mutluluğun dışsal değil de içsel sebeplerle sağlanabilir olduğunu belirtmeliyiz.[1]
Mutluluk kendinde amaç olduğu için en iyi şeydir. Bu sebeple en iyi olanın erdemle ilişkisinden bahsetmek gerekir. Bir şeyin erdemi, o şeyin en iyi durumunu belirtir. Bundan dolayı Aristoteles’e göre mutluluk, en iyi şeydir. “ayakkabıcılığın erdemi varsa işi iyi bir ayakkabı yapmaktır.”[2] Mutluluğun da dışsal değil, içsel bir en iyi kabul ettiğimize göre, ruhun en iyi eyleminin mutluluk olduğunu belirtmek gerekir. Bu yüzden iyiyi belirtmiş olduğumuz gibi bir işi yapmak ve en iyi şekilde yapmak arasındaki fark açığa çıkmış olur. Yaşamak ve en iyi şekilde yaşamak arsındaki fark, en iyi bir yaşamın mutlu bir yaşam olduğu gösterilmiş olur.
En iyi yaşam mutlu bir yaşamdır. Mutlu bir yaşam ise erdemli bir ruhun yaşamıdır. Aristoteles ruhu iki kısımda inceler “birincisi akla sahip olan kısım, yani aklın kendisidir, diğeri ise başkalarının sözlerini dinleyen kısımdır. Erdemler de buradan hareketle tanımlanır. Düşünce ve karakter erdemleri olarak ikiye ayırmamız gerekir. Düşünce erdemleri, bilgelik, doğru karar alma ya da aklı başında olmadır. Karakter erdemleri ise cömertlik ya da ölçülü davranmaktır.”[3]
Birincisi kişinin kendisi hakkında düşünme ve karar alma ile ilgili erdemler, ikincisi ise başkaları hakkında tasarruf etme erdemleridir. İnsanın düşüncelerini anlatırken bilge ya da doğru karar alan biridir deriz. Karakter erdemlerinden bahsederken ise cömert ve ölçülüdür deriz.

[1] Nasıruddin Tusi, Ahlakı Nasıri, s.137
[2] Aristoteles, Nikomakhos’a Etik, s.29
[3] A.g.e, s.40

Yazan: Muhammed Ali Aslan

YAZAR BİLGİSİ
YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.