Neresidir Bu Batı Trakya?

30.12.2017
Neresidir Bu Batı Trakya?

Batı Trakya, Evros, Rodop ve İskeçe bölgelerini kapsayan, Yunanistan’da Türk ve Türk kültürünün var olduğu Trakya’nın Yunanistan’da kalan kısmıdır.

bt harita

Bölgede Türk varlığı Koman, Peçenek Türkleri ile başlamışsa da Türklük imzası bölgeye Murat Hüdavendigar döneminde atılmıştır. Batı Trakya, balkanlarda etnik-ayrılıkçı propagandaya kadar (Balkan savaşları) Osmanlı hakimiyeti altında kalmış daha sonra ise oluşmuş güç boşluğunu doldurmak adına Enver Paşa’nın emri ile Eşref Kuşçubaşı önderliğinde Teşkilat-ı Mahsusa tarafından 31 Ağustos 1913’de bir devlet aynı zamanda tarihteki ilk Türk cumhuriyeti kurulmuştur. Cumhurbaşkanlığına Hoca Salih Efendi getirilmiş ve tam bağımsızlık 25 eylül 1913’de ilan edilmiştir. Bu süreçte 30 bin kişilik ordu kurulup, bütçesi hazırlanmış, sınırlar-bayrak-başkent(Gümülcine) belirlenmiş ve pasaport uygulaması başlamıştır. Yine devlet Yunan ve Bulgar posta pullarını geçersiz sayarak kendi bağımsızlık nişanı olan bayrağı kullanmaya başlamıştır. Bölgedeki yeni oluşumu tanımanın avantajından yararlanmak adına Yunanistan Batı Trakya Türk Cumhuriyet’ini tanıyan ilk devlet olmuştur. Yunanistan ile anlaşmazlık içinde olan Bulgaristan’da rüzgarın aleyhine dönmemesi adına devleti tanımıştır. Daha sonra ise Alman desteği ile Avusturya, Arnavutluk, Karadağ, İtalya, Sırbistan bu genç cumhuriyeti tanıdılar.  Tanımakta zorluk çeken ise maalesef ki Osmanlı hükümeti idi. Maddi ve askeri sıkıntılar içinde olan hükümet Bulgarlardan Edirne’yi almak adına Batı Trakya Türk Cumhuriyet’ini Bulgaristan’a vermeyi kabul etmek zorunda kalmıştı. 29 Eylül 1913’de yapılan anlaşmanın sonucu olarak 25 Ekim 1913’de bölge silahsızlandırılarak terk edildi. 30 Ekim 1913’de Bulgar kuvvetleri bölgeyi tamamen işgal etti. Tarihin ilk Türk Cumhuriyeti 29 Ekim 1913’de tamamen sonlanmıştır.

teşkilatı mahsusa

Bu gün ise Batı Trakya Yunan egemenliği altında ve orada yaşayan Türk ve Müslüman kesim ise resmi azınlık statüsündedir. Resmi rakamlara göre 100 binden fazla Türk bölgede yaşamaktadır. Çeşitli etnik-kültürel baskılara maruz kalmış (sadece bunu inceleyen bir yazı yazacağım) Batı Trakya Türk azınlığı genel anlamda hayatlarını sürdürebilmek için tarımsal (özellikle tütün) üretim yapmakla birlikte tarıma el vermeyen konumlarda yaşayanlar ise ya ülke içinde başka bölgelere çalışmak için gidiyor ya da gurbetçi olmak zorunda kalıyor.

btt şimdi

Günümüz Batı Trakya’sında eğitim ise köylerde veya belli başlı okullarda, ki bunlara Azınlık okulu denmektedir, yarı Türkçe yarı Yunanca eğitim verilmektedir. Orta Okul ve Lise yine aynı şekilde Gümülcine’de Celal Bayar Azınlık Lisesi ve Ortaokulu ve Medrese-i Hayriye, İskeçe’de ise Muzaffer Salihoğlu Lisesi yine özel statüde hem Türkçe hem Yunanca eğitim veren kurumlardır.

Kültürel anlamda ise çeşitli azınlığa ait vakıf ve STK’ların düzenlediği, desteklediği folklor etkinlikleri, konferans ve geziler yapılmaktadır.

Genel olarak toparlamamız gerekirse, Batı Trakya’da baskı ve haksızlıklara rağmen, Yunanistan’a kin beslemeden, tarihini, dilini, dinini, kültürünü korumayı başarmış, Türkiye’ye inanılmaz sempatisi olan, İstanbul’a Bursa’dan daha yakın ama araya sınır çizgisi çekilmiş ve çizginin diğer tarafında kalmış buram buram Anadolu kokan bir Türk ve Müslüman azınlığı vardır.

bt bayrak

YAZAR BİLGİSİ
YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.