Olağanüstü Maceraların Yazarı: Jules Verne

14.02.2019
Olağanüstü Maceraların Yazarı: Jules Verne

Jules Verne, 8 Şubat 1828 tarihinde Fransa’da bulunan Nantes şehrinde doğmuş, 24 Mart 1905 tarihinde Amiens şehrinde hayata veda etmiştir. Fransız yazarın eserleri bilim kurgunun temeli haline gelmiştir. Babası avukattır ve oğlunun kendi izinden yürümesini temenni etmiştir. Bu sebeple Jules’u Paris’e hukuk eğitimi almaya göndermiş, fakat genç Verne edebiyata ve özellikle tiyatroya aşık olmuştur. Birkaç oyun yazmış, 1852-1854 yılları arasında Theatre Lyrique’de sekreterlik yapmıştır. Kısa hikâyeler ve bilimsel denemeler yayımlamıştır. 1857’de evlenmiş ve birkaç yıl boyunca Paris’te borsacı olarak çalışmıştır. Bu süre boyunca Ulusal Kütüphane’de araştırma yapabilmek ve bilimsel gerçek ile macera kurgusunu birleştirebileceği yeni bir yazım türü bulmak hayaliyle yazmaya devam etmiştir. 1862 yılının Eylül ayında Verne’nin ilk olağan dışı macerasını yayımlamayı kabul eden Pierre-Jules Hetzel ile tanışmış, 1863 yılında Balonla Beş Hafta isimli kitabını yayımlamıştır. Bu kitabın uluslarası çok satan olmasıyla beraber Hetzel, Verne’ye daha çok bilim kurgu yayımlamak adına uzun süreli sözleşme teklif etmiştir. Verne, borsacılık işini derhal bırakıp bütün zamanını yazarlığa ayırmıştır. Böylece anlaşmış olduğu yayınevinde popüler olağanüstü macera serilerini anlattığı 60’dan fazla eser ve 40 yılın üstünde bir çalışma ile ne kadar başarılı bir yazar olduğunu kanıtlamıştır.
Verne’nin çalışmaları üç ayrı aşamadan oluşmaktadır. İlki 1862-1886 yılları arasında Verne’nin pozitivizm akımı etkisinde verdiği eserlerden oluşmaktadır. Verne’nin ikinci distopya romanı olan 20. Yüzyılda Paris’i (1994) yazıp 1863 yılında Hetzel tarafından reddedildikten sonra bundan gerekli dersi çıkararak yirmi yılı aşkın süre içinde Dünya’nın Merkezine Yolculuk’u, Denizler Altında 20000 Fersah’ı, 80 Günde Devr-i Alem’i ve Dünya’dan Ay’a kitaplarını da kapsayan birçok başarılı bilim kurgu romanı üretmiştir. Bu süreçte Verne ailesiyle birlikte Amiens’da oturmaya devam etmiş, Amerika’nın New York eyaletine ve Niagara Şelalelerine kısa yolculuklar yapmıştır. Bu süre boyunca aynı zamanda birkaç gemi satın almış, birçok Avrupa ülkesini ziyaret etmiş, birkaç romanının tiyatro versiyonunda işbirliği yapmış, uluslararası bir üne ve mütevazi bir talihe sahip olmuştur.
Çalışmalarının ikinci aşaması 1886 yılından 1905 yılındaki ölümüne kadar olan periyodu kapsar ve Verne’in karamsar dönemi olarak adlandırılabilir. Bu yıllar boyunca olağanüstü macerasının düşünsel seyri değişmeye başlamıştır. Giderek artan oranla Verne, bazı romanlardan yola çıkarak teknolojinin tehlikesini keşfetmesinin ışığında keşif ve buluşun kurgu hikâyelerinden uzaklaşmıştır. Bu odak değişikliği aynı zamanda kendi hayatında da oğlu Michel’in ergenlik problemleri; finansal zorluklar nedeniyle yatını satmak zorunda kalması; annesinin ve akıl hocası Hetzel’in ölümü; onu bacağından vuran akıl hastası yeğeni tarafından saldırıya uğraması ve kısmen sakat kalması gibi etkiler göstermiştir. Verne öldüğünde masasında neredeyse birçoğu tamamlanmamış yazılar bırakmıştır.
Jules Verne’nin hikâyesindeki üçüncü ve son aşama 1905 ile 1919 yılları arasını kapsar, öldükten sonra oğlu tarafından yazılarının yayımlandığı Verne’nin evlat dönemi olarak adlandırılabilir. Bu süreç Altın Volkanı, Thompson’un Seyahat Acentesi, Meteor Avı, Tuna Kılavuzu, Macellanya, Wilhelm Storitz’in Sırrı, Barsac Görevi adlı kitapları kapsar. Jules Verne’nin ölümünden önceki kitaplarıyla Michel’in yayımladığı kitapları araştırmacılar karşılaştırdıklarında Michel’in kitapları düzenlemekten daha fazlasını yaptığını fark etmişlerdir. Çoğu zaman kitapları tekrar yazmış; taslakları düzenlemiş, karakterler eklemiş, daha melodramatik hale getirmiştir. Bu yazılara gelen görüşler değişmektedir. Kimileri Michel’in, Verne’nin yazılarını kötüleştirdiğini savunurken; kimileri de Verne’nin oğluyla işbirliği yaptığını iddia etmişlerdir.

1925 yılında Michel’in ölümüyle beraber Jules Verne’nin edebi mirası az çok tamamlanmıştır. Ertesi yıl Amerikalı yayımcı Hugo Gernsback, Verne’nin mezarını temsili olarak bilim kurgunun ilk edebi magazini olan Muhteşem Hikayeler’i için kullanmıştır. Yeni bir dönem başlamış; Jules Verne daha da tanınmıştır.
20. Yüzyıl boyunca Verne’nin eserleri neredeyse 140 farklı dile çevrilmiş; Verne kitapları en çok farklı dile çevrilen yazarlardan biri olmuştur. Birçok başarılı hareketli resim Verne’nin romanlarından yapılmıştır. 1916 yılında Denizler Altında Yirmi Bin Fersah kitabıyla başlamıştır. Gizemli Adaya Yolculuk (1929 ve 1961), Dünya’dan Ay’a (1958), Dünya’nın Merkezine Yolculuk (1959), ve 80 Günde Devr-i Alem (1956) kitaplarını da içermektedir.
Verne’nin etkileri bilim ve teknoloji dünyasının literatüründe görülmüştür. Verne birçok bilim insanını, muciti ve araştırmacıyı etkilemiştir. 1954 yılında Amerika Navy adını Verne’nin Nautilus’undan almış olan dünyanın ilk nükleer güçle çalışan denizaltını piyasaya sürmüştür. 130 yıldan fazla bir süre boyunca Nellie Bly, Wiley Post, ve Steve Fossett gibi maceraperestler Verne’nin kurgusal karakteri Phileas Fogg’un, deniz üzerinde rekor süreyi kırmaya çalışarak, izini takip etmişlerdir. Verne ve onun olağandışı maceraları ‘’Bir insanın hayal ettikleri bir sonraki gün yapabilecekleri’’ sözünü bize anımsatmaktadır.
Yazan: Doğa Gök

https://www.britannica.com/biography/Jules-Verne#ref241452

YAZAR BİLGİSİ
YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.