Borderline (Sınırda) Kişilik Bozukluğu

19.09.2018
Borderline (Sınırda) Kişilik Bozukluğu

Borderline KB(SKB), dürtüselliğin ağır bastığı bireylerde kendine zarar verme durumuyla beraber dışa vuran, belirli semptomlar ile kendini ortaya koyan bir kişilik bozukluğudur. SKB, 10’lu veya 20’li yaşların başında başlar ve devam eder. SKB, 20. yüzyılın ortalarında ortaya çıkmıştır. Resmi olarak genel nüfusun %1- 2’si SKB tanısına sahiptir.

 

 

Borderline KB’ si olan birey çevresine ve kendisine karşı yıkıcı bir zihinsel durumdadır. Bireyin bu yıkıcı ve zarar verici tutumları genelde kendini bir macera şeklinde ortaya koyabilir. Birey, aşırı ve bilinçsiz bir biçimde para harcayabilir, cinsel patavatsızlık girişimlerinde bulunabilir, aşırı miktarda madde kullanabilir veya aşırı düzeyde tıkınırcasına yemek yeme davranışı gösterebilir.

 

Dürtüselliğinden dolayı birey öfke halinde iken kendine zarar verme eğilimi gösterir. Aslında bu öfkeyi dile getirme, yardım isteme ve hissettiği acıya karşı kendini uyuşturmanın göstergesidir.

 

Birey, duygusal olarak uç noktalarda bulunur ve tutarsızlık gösterir. Genellikle yüksek seviyede veya normal karşılanabilecek seviyede kızgınlık ve öfke durumları gözlemlenir.

 

Hepimizin günlük hayatta kullandığı “boşlukta gibi hissediyorum” kalıbını SKB bireyi sürekli olarak hisseder ve genel olarak sıkılmış bir durumdadır. Aynı zamanda SKB’ li birey kim olduğu konusunda net bir düşünceye sahip değildir. Bu durumdan kaynaklanan Çarpık Kimlik algısı SKB’ li bireyde başkalarına karşı yüksek düzeyde bağlılık gösterip aynı düzeyde, aynı kişileri reddetme davranışı göstermesine sebep olur. Ve bu yüzden terk edilmekten müthiş bir şekilde kaçınma davranışı içindedir. Terk edilme fikri bireyde gerçek veya fantezi olabilir. Bu yaşam boyu süren bir nevi gondol misali uçtan uca yoğun ve hızlı duygu değişimleri yüzünden sosyal ilişkilerinde alarm veren krizler yaşar. İstikrarlı bir biçimde ilişki sürdüremez.

 

Bireyin semptomlardan kaynaklı yaşadığı güçlü stres hali disosiyasyon ve paranoyaya neden olur, aynı zamanda SKB gösteren birey psikotik epizodlar geçirse dahi hızlı şekilde çözülme yaşar.

 

Genel olarak KB’ ler doğası gereği doğuştan beri az ya da çok var olan durumlardır. SKB’ yi ilginç yapan bir yönü ise bu konudur. SKB’ nin kuşaktan kuşağa aktarıldığı gerçeği.

 

Birey, Borderline KB’ si yanında majör depresif bozukluk ve madde ile ilişkili bozukluklar gösterebilir. Birey, yaşadığı yoğun semptomlar ile kötü bir durumdadır. Ve SKB’ si olan bireylerin %10’undan fazlası intihar eder.

 

Sebepleri ve etkileri üzerine yapılan araştırmalarda, Borderline hem çevresel hem de biyolojik faktörlere bağlanabilir. Bunlara genetik yatkınlık, çocuklukta yaşanan ihmal veya istismar gibi durumlar örnek verilebilir. Borderline, kadınlarda erkeklere oranla 3 kat daha fazla gözlemlenir. Artan oranın sebebinin genetik ve hormonal etkilerle bağlantılı olabileceği düşünülür fakat çocukluk dönemi ensest deneyimlerden kaynaklanıyor olabilir ve ensest deneyimlerin ise kadınlarda 10 kat daha fazla olduğu düşünülür ve bu durumu destekler niteliktedir.

 

SKB’ nin tanı kriterlerine ise Amerikan Psikiyatri Birliği DSM- 5 Tanı Ölçütleri Başvuru El kitabından ulaşılabilir.

 

Bazı tanı kriterlerine bakmak gerekirse;

 

  • Terk edilmekten kaçınmak için çılgınca çaba gösterme
  • Tutarsız ve gergin kişiler arası ilişkiler örüntüsü
  • Kimlik karmaşası
  • Yineleyici intihar girişimleri
  • Kendine kötülüğü dokunabilecek en az iki alanda dürtüsellik
  • Süreğen bir boşluk duygusu
  • Uygunsuz yoğun bir öfke ya da öfkesini denetlemekte güçlük çekme, olarak sıralanabilir.

 

 

Neslihan KARAKUŞ

 

 

 

KAYNAKÇA

 

Amerikan Psikiyatri Birliği DSM- 5 Tanı Ölçütleri Başvuru El Kitabı

 

DSM-5’ i Kolaylaştıran “Klinisyenler İçin Tanı Rehberi” James MORRISON

 

Borderline Kişilik Bozukluğu- Gözlem KÜÇÜK 12/ 09/ 2017 Libido Dergisi

 

 

ETİKETLER:
YAZAR BİLGİSİ
YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.