RADYOKARBON TARİHLEME YÖNTEMİ

11.08.2019
RADYOKARBON TARİHLEME YÖNTEMİ

Arkeolojik kazılarda bulunan mumyalar, kalıntılar, kemikler, eşyalar ve daha birçok şey herkesin ilgisini çekmektedir. 1991 yılında bulunan Buzadam Ötzi’nin yaklaşık 5300 yıl önce öldüğü söylenmiştir mesela. Peki ya bilim insanları bunu nasıl tayin ediyorlar? Bunun için kullanılan en sık kullanılan yöntem Carbon-14 yaş tayinidir.
Karbon-14 hem doğal olarak kendiliğinden sürekli biçimde oluşabilen hem de yapay olarak üretilebilen bir radyoizotoptur. Bir numunenin Carbon-14 içeriğini ölçmenin üç temel yolu mevcuttur. Bunlar, gaz orantılı sayım, sıvı sintilasyon sayımı ve hızlandırılmış kütle spektroskopisi teknikleridir.
Hızlandırılmış Kütle Spektroskopisi (AMS- Accelerator Mass Spectrometry) radyokarbon yaş tayini için günümüzde kabul edilen en gelişmiş tekniktir. Bu teknikte, Carbon-12 ve Carbon-13 mevcut durumda olmasına rağmen Carbon-14 doğrudan ölçülür. Bu teknik, beta taneciklerini saymazken numune içerisindeki karbon atomlarını ve izotopların oranlarını sayar.
Carbon-14 izotopunun yarılanma süresi 5730 yıldır. Yani 5730 yıl sonra Carbon-12 miktarı değişmezken, Carbon-14 miktarı yarıya inecektir. Buna bağlı olarak da Carbon-14 izotopunun bozunma hızı yarıya inecektir. Yaşayan bir canlıdaki Carbon-14 bozunma hızı 1 gram karbon için bir dakikada 15.3 bozunma (15.3 bozunma / gram.dakika) olarak bilinmektedir. Eğer bir kemik parçasında yapılan Carbon-14 sayımı; 7.65 bozunma / gram.dakika ise sonuç canlının 5730 yıl önce ölmüş olduğunu gösterir.
Radyokarbon tarihleme yöntemini, ilk olarak 1960 yılında Willard Libby bulmuştur. Bulduğu bu yöntemle Nobel Kimya ödülünü kazanmıştır. Türkiye’de 2016’da TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi – Yer ve Deniz Bilimleri Enstitüsü’nde Karbon-14 ile yaş tayini konusunda çalışmalar yapmak üzere ulusal bir laboratuvar kurulmuştur.
Arkeoloji, paleobotanik ve yer bilimsel araştırmalar için vazgeçilmez olan bu yöntemde günümüzde yapılan nükleer denemeler hakkında yapılan gözlemler, karbon izotopları konusundaki ölçümlerin yanıltıcı olabileceğini göstermektedir. Nükleer denemeler sonucunda, izotop miktarında artışlar gözlenmiştir. Bu fark, kozmik ışınlardaki doğal değişim sonucunda da oluşmaktadır. Sonuçta radyokarbon tarihleme yöntemi ile elde edilen verilere dikkatli yaklaşmak ve sonuçların belirli bir hata payına sahip olduğunu unutmamak gereklidir.
Kaynak:
http://www.mam.tubitak.gov.tr
http://www.radiocarbon.org
http://science.howstuffworks.com/carbon-14.htm
Milton, R. 1997 – Shattering the Mythes of Darwinism. Park Street Press,
Vermont.
Bourdial, I. 2001 – Une faille dans le carbone 14. Science & Vie. No: 1007,
Août, Paris.
http://www.davetci.com/g_yazilar_karbon14.htm

NİLSU ŞAŞMAZ

YAZAR BİLGİSİ
YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.