S/Empati Nedir?

03.07.2019
S/Empati Nedir?

 

“Bir kişi derinden duyulduğunu hissettiğinde, neredeyse her zaman gözleri nemlenir. Gerçek anlamıyla mutluluktan ağladığını düşünürüm. Sanki şöyle diyor gibidir; Şükürler olsun tanrım, biri beni duydu. Biri, ben olmak ne demek biliyor.” Rogers, Yarının İnsanı.
Kişiler arası iletişimde sık sık bireyler ‘anlaşılamamaktan’ mustariplerdir. Misal romantik ilişki bitimi yasını yaşayan bir bireyle birlikte ağlamak, söylemlerine katılmak çoğunlukla iyi niyet taşır ve kişiye anlaşıldığı mesajının verildiği sanılır. Empatik olarak bilinen/sanılan bu durum aslında literatürde sempati kavramıyla açıklanır. Sempati başkasıyla fikir birlikteliği ve duygudaş olma durumunu anlatır. Empati ise anlama isteğiyle karşıdaki bireyi yargılamadan, değer kalıplarına sığdırmaya çalışmadan dinlemek ve ona iletmektir. Rudolf Lotze bu kavramı Almanca bir terim olan ‘Einfühlung’ yani içine doğru hissetmek, nüfuz etmek olarak tanımlamıştır. Empati tarihte ilk olarak Aristotales’in Rhetoric adlı eserinde yer almıştır. Empatinin, terapistlerin seansları esnasında olmazsa olmazları arasına girmesi ise 1960’lı yılları bulmuştur. İnsanlık için büyük bir ihtiyaç haline gelen bu kavramın ruh sağlığı alanında kendine köklü bir yer bulmasında ise Kendilik Psikolojisi Kuramı kurucusu Heinz Kohut ve Hümanist yaklaşım kurucusu Carl R. Rogers’ın etkisi büyüktür. Heinz, empati kavramını ‘aracılı iç gözlem’ olarak tanımlamış ve empatiyi terapinin ön koşulu olarak görmüştür. Rogers ise bu kavramı ‘bir kişi ile birlikte var olma’, ‘kişinin kendine özel algısal dünyasına girmek’ ve ‘onunla bütünüyle beraber olmak’ şeklinde tanımlamıştır.
Peki bu denli önemli bir kavram olan empati bizlerde ne kadar vücut buluyor? Batman Üniversitesi Sosyoloji Bölümü öğrencilerine empati konusunda yapılan mikro sosyolojik araştırmanın sonucuna göre -görev tanımı olarak toplumsal olgu ve olayların içine nüfuz edebilen, kendini başkalarının yerine koyarak toplumsal olgular arasındaki neden-sonuç ilişkilerini kavrayabilen, açıklayabilen kişiler olarak geçen- Sosyolog adaylarının yarıya yakın bir kısmının, toplumu daha iyi anlayabilmek için gerekli olan kendini başkalarının yerine koymak konusunda sorunlar yaşadığını gösteriyor. Yani bu kavramı hayatımıza yerleştirmek, kişiler arası iletişimimizde yer bulmasını sağlamak aslında kolay bir iş değil.
Peki, empatiyi gündelik ilişkilerimize nasıl yerleştirebiliriz?
Öncelikle, dinlememiz gerekiyor. Empatinin tanımına baktığımızda önce kişiyi anlamamız gerekmekte. İşittiklerimizin anlama süzgecinden geçmesini istiyorsak öncelikle etkin dinleme, dinlenilenlerin algılanması ve kişinin yaşadıklarını, hissettiklerini, düşündüklerini canlandırmamız gerekiyor. Kişinin içinde olduğu an’a gittikten sonra ise onu yansıtan cümleleri ona iletmemiz gerekiyor. ‘Üzgün hissediyorsun çünkü bunları hak etmediğini düşünüyorsun.’ gibi…
Empatiyle dolu merhabalarınız olması temennisiyle…

Hilal Duran

Kaynakça
Arslan, Y. (2016). Kim Daha İyi Empati Kuruyor -Empati Üzerine Mikro Bir Sosyolojik Araştırma- Yaşam Bilimleri Dergisi; Cilt 6 Sayı 2/1 (2016).
Ersoy, E. G., Köşger F. (2016) . Empati: Tanımı ve Önemi. Osmangazi Tıp Dergisi/Osmangazi Journal of Medicine, 2016;38: x-xx DOI: http://dx.doi.org/10.20515/otd.33993.
http://www.felsefetasi.org/sempati-ve-empati/
https://www.psikolojiportali.com/empati-sempati-ve-anlamlandirma/
http://www.dpsikiyatri.com/CarlRogers.asp
http://www.dpsikiyatri.com/HeinzKohut.asp

ETİKETLER: ,
YAZAR BİLGİSİ
YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.