ZAMANA MEYDAN OKUYAN KADIN: TÜRKAN SAYLAN

Her koşulda karşılaştığı sorunlara bir çözüm getirmeyi görev bilen, Atatürk’ün çizdiği cumhuriyet yolunda ilerleyen, bilime sevdalı, her zaman gerçeğin peşinden koşan, mücadeleci kişiliği ile pek çok insana ilham kaynağı olan bir kadındı Türkan Saylan.

Ülkemizdeki dermatologlar içinde, gerek tıp bilimine katkısı gerekse topluma doğrudan hizmetleri ile en çok tanınan Prof. Dr. Türkan Saylan, 13 Aralık 1935 tarihinde İstanbul’da doğmuştur. 1944-1946 yılları arasında Kandilli İlkokulu’nu, 1946-1953 yılları arasında Kandilli Kız Lisesi’ni ve 1963’de İstanbul Tıp Fakültesi’ni bitirmiştir. 1964-1968 yılları arasında SSK Nişantaşı Hastanesi’nden Deri ve Zührevi Hastalıklar uzmanlığını almıştır. Çapa‘daki kliniğe başladığında çok heyecanlıydı, ne de olsa SSK’dan ihtisaslı bir uzmandı ve bu pek alışılagelmiş bir şey değildi.

1968 yılında İstanbul Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Dalı Başasistanlığına başlamıştır. 1971’de İngiliz Kültür Heyeti’nin bursuyla İngiltere’de ileri eğitim görmüş;  1974’de Fransa’da ve 1976’da yine İngiltere’de kısa süreli çalışmalar yapmıştır. 1972’de doçentliğe ve 1977’de profesörlüğe yükselmiştir.

1982-1987 yılları arasında İstanbul Tıp Fakültesi Dermatoloji Anabilim Başkanlığı’nı, 1981-2001 yılları arasında İstanbul Tıp Fakültesi Lepra (Cüzzam) Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürlüğü’nü yürütmüştür. Türkan Saylan, anabilim dalı başkanlığı dönemi bittikten sonra yine lepra alanındaki çalışmalarına ağırlık verdi. Ve bu süreçte dermatoloji toplantılarına, kongrelerine nadiren katıldı. Bundan sonra tıp eğitimi dalında tüm Türkiye’nin eğitiminde sorumluluk almanın gerektiğini düşünüyordu.

Saylan, 1990’da oluşturulan ‘’İstanbul Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi”nde görev almıştır. 1976’da Cüzzam çalışmalarına başlamış ve ‘’Cüzzamla Savaş Derneği’’ni kurmuş ve 1986’da kendisine Hindistan’da ‘’Uluslararası Gandhi Ödülü’’ verilmiştir. 2006 yılına kadar da Dünya Sağlık Örgütü’nün cüzzam konusunda danışmanlığını yapmıştır. Tüm bunların yanı sıra Türkan Saylan daha nice çalışmanın öncülüğünü üstlenmiş ve sayısız başarı elde etmiştir.

Nazım Hikmet’in “Yaşamak şakaya gelmez, büyük bir ciddiyetle yaşayacaksın” sözleri Türkan Saylan’ın yaşam felsefesi olmuştur. Onun için de yaşamak şakaya gelmezdi. Büyük bir ciddiyetle yaşamak lazımdı… Sadece iyi, gerçekçi, çağa uygun, ufuk açıcı şekilde eğitilmiş insan topluluklarının uygarlık akımını, bilimi, teknolojiyi, eşitliği, insan haklarını ve çevre bilincini, barışçıl ve dürüst olmanın erdemlerini kavrayıp içselleştirebileceğini ve yaşama geçirebileceğini düşünen Türkan Saylan, bunu da şu şekilde açıklamıştı:

”Hem tek tek bireylerin, hem de ulusun tümünün fırsat eşitliğinden yararlanarak, yeteneklerinin, zekâsının ve beklentilerinin kendisini götüreceği en son noktaya varabilmesi gerekir. Ancak altyapısını çağdaş şekilde geliştirmiş olan insanlar bilgi ve becerilerini kardeşçe, farklılıkları zenginlik sayarak birleştirip, Mustafa Kemal ve arkadaşlarının bize emanet ettiği bu güzeller güzeli ülkeyi hak ettiği uygarlık düzeyine getirebilirler.”.

 

Türkan Saylan’a Verilen Ödüller

• “Ülkemizde Yılın Kadını Ödülü” (1990).
• “Melvin Jones Ödülü” (1991).
• 1996’da İstanbul Üniversitesi kendisine “Atatürk İlke ve Devrimleri” ödülünü vermiştir.
• İngiltere dermatologlarının derneği olan Dowling Kulübü (1978) ve “Kuzey Amerika Klinik Dermatoloji Derneği” (1996) tarafından onur üyesi seçilmiştir. Bugüne kadar çok sayıda ödüle layık görülmüştür.
• “Atatürkçü Düşünceye Hizmet Ödülü” İncirli Lions (1996).
• “Kuvayi Milliye Ödülü” Haliç Rotary (1997).
• “Fahrettin Kerim Gökay Ödülü” Türk Lions Vakfı (1997).
• “Türkiye Ziraatçiler Birliği Dayanışma Ödülü” (1998).
• “75. Yıl Ödülü” Türk Kadınlar Birliği Şişli Şb. (1998).
• “Uğur Mumcu – Muammer Aksoy Ödülü” ADD İstanbul Şubesi (1999).
• “Rıfat Ilgaz Kültür Merkezi Onur Ödülü” (2000).
• İtalya “Foyer des Artistes Kurumu Ödülü” (2001).
• Cüzzamlı Hastalara verdiği uzun süreli hizmet ve getirdiği bakış açısı nedeniyle “Hasta ve Hasta Yakını Hakları Derneği 2001 Yılı Ödülü”.
• “Atatürk Ödülü” Amerika / Atatürk Topluluğu (2001).
• “Sanat Kurumu Onur Ödülü” (2002).
• “Atatürk / Çağdaşlık Ödülü” Dünya Atatürkçü Kuruluşları (10 Kasım 2003).
• “Üstün Hizmet Ödülü” Yıldız Teknik Üniversitesi (2004),
• Eğitime yaptığı katkılar nedeniyle “Eğitim Ödülü” TED Koleji.
• “Kendinden önce hizmet” ilkesine örnek davranışı nedeniyle “100. Yıl Mesleki Başarı Ödülü” Rotary Kulübü.
• “İnsan Hakları Ödülü” İzmir Karşıyaka Belediyesi (2004).
• “Türkiye’nin En İyi Eğitimcisi” Ödülü – Tempo Dergisi (2004).
• Kültür Üniversitesi’nin İstanbul genelindeki üniversitelerin öğrenci ve öğretim üyeleri arasında yaptığı anket sonucunda “Yılın En Yürekli Kadını Ödülü” (2004).
• “Puduhepa Ödülü” – Adana Kültür Sanat Derneği (2005).
• “Meslek Hizmetleri Ödülü” Ankara Emek Rotary Kulübü (Ekim 2005).
• “Toplumsal Barış Ödülü” Barış Radyo.
• “İnsan Hakları, Demokrasi, Barış ve Dayanışma Ödülü.”
• Sosyal Demokrasi Vakfı İnsan Hakları Demokrasi Barış ve Dayanışma Ödülü (2005).
• “İyi Kalpli Ol Ödülü” Türk Kalp Vakfı (2006).
• “Yılın Başarılı İş Kadınları Ödülü” Dünya Gazetesi (2006).
• “ÇEK Eğitim Ödülü”, Çağdaş Eğitim Kooperatifi (2006).
• Vehbi Koç Ödülü (2009).
• Kabataşlılar Derneği Ahmet Taner Kışlalı ” Aydın İnsan” Onur Ödülü (2009).

Kaynakça

1. Örge, Ç., & Baykal, C. (2013). Oğlu ve Öğrencisinin Gözünden D.Türkan. Türk Dermatoloji Dergisi, (s.52-56). Erişim Tarihi: 17 Mart 2019, http://cms.galenos.com.tr/Uploads/Article_9778/52-56.pdf

2. (2009). Bizim Nobel Ödülümüzü Alan Prof. Dr. Türkan Saylan. Türk Eczacılar Birliği Dergisi’nden alınmıştır. Erişim Tarihi: 17 Mart 2019,  http://e-kutuphane.teb.org.tr/pdf/eczaciodasiyayinlari/izmir/22.pdf

3.  Baykal,C. (2009). Türk Dermatolojisinden Prof. Dr. Türkan Saylan Geçti. TÜRKDERM Deri Hastalıkları ve Frengi Arşivi’nden alınmıştır. Erişim Tarihi: 17 Mart 2019, http://www.journalagent.com/turkderm/pdfs/TURKDERM_43_3_128.pdf

4. (18 Mayıs 2017). Türkan Saylan’ın Tarihe İz Bırakan Sözleri. İndigo Dergisi’nden alınmıştır. Erişim Tarihi: 17 Mart 2019, https://indigodergisi.com/2017/05/turkan-saylan-kimdir/

5.  Tahiroğlu, G. (2009). B+ Dergisi, (s.7-10). Erişim Tarihi: 17 Mart 2019, http://www.besiktas.bel.tr/Files/b6.pdf