Teknoloji ile Sanatın Doğumu: Dijital Sanat

Sanatın eksiksiz bir tanımını yapmak oldukça güç olup; her dönemde toplumların isteğe ve güdülen amaçlarına göre değişebilmektedir. Başka ifadeyle toplumların ve kişilerin sanattan beklentilerine göre tanımda değişiklik göstermektedir. En yalın ifade ile sanat; bir form meydana getirebilme yeteneği ve becerisidir olarak tanımlanmaktadır (Uğurlu,2008). Sanat insanla birlikte var olmuştur, yazının bile bilinmediği çağlarda insanoğlu, çizgiler, şekiller ve renklerle kendini anlatma yolunu bulmuştur. Sanat, insanlık gibi sürekli bir gelişim-dönüşüm göstermiştir. Günümüze gelinceye kadar çeşitli akımlar sanat kavramı üzerinde etkili olmuş ve her dönemde bu nedenden ötürü farklı ürünler ortaya çıkmıştır.

İnsanoğlunun bugünkü teknolojiye ulaşması oldukça uzun bir zaman almıştır. Teknoloji kavramını incelemeye aldığımızda sanat gibi insanlığın başlangıcına gidilmesi gerekmektedir. Çünkü teknoloji dediğimiz kavram insanın alet kullanabilme yetisidir. Teknoloji ve sanatın tarihine baktığımızda, teknolojik gelişmeler yeni sanat dallarının ortaya çıkmasında etkili olmuştur. Kronolojik olarak bakıldığında bu sanatların başında fotoğraf sanatı görülmektedir (Uğurlu,2008). Sanatçının geçmişten günümüze kadar alışmış olduğu ve en iyi bildiği malzeme tuval ve boyaya dokunmadan, boyanın kokusunu hissetmeden, kendi bulunduğu mekanının dışında başka bir zaman ve mekân gerçekliğiyle işleyen sanal ortamda “sanat” üretebilir hale gelmiştir (Çokokumuş,2012).

Dijitalize olmuş yeni dünyamızda sanat; dijital sanat olarak kabul edilmektedir. Dijital Sanat, dijital teknoloji ile üretilen sanal nesnelerin estetik değerlerle kurgulanmakla birlikte sanat biçimi haline gelmesine denmektedir. Dijital sanatı, aslında bilgisayar destekli bir sanat formu olarak da tanımlamak mümkündür. Dijital sanatın uygulayıcısı olan sanatçılar, çeşitli tekniklerdeki resimleri taranmış haliyle bilgisayar programlarında kullanıp değiştirerek yeni ürünler ortaya koyabilmektedirler (Özel Sağlamtimur,2010).

Dijital sanatın tarihi, teknoloji ve bilimin tarihi tarafından biçimlenmiştir. Dijital teknoloji ve sanat öğelerinin bir araya gelmesiyle birlikte ilk örnekler üretilmeye başlanmıştır. Dijital sanat, bilgisayarın gelişmesi ile uygulama alanı bulmuştur. Başlangıçta yaygın bir teknoloji olmadığı için daha çok bilim insanlarının eser verdiği bir alan olmuştur (Özel Sağlamtimur,2010). Bilim insanları, 1946 yılında silah ve nükleer hesaplamalar yapmak için elektronik veri işleme kapasitesine sahip olan ilk bilgisayar ENIAC (Elektronic Numerical Integrator and Computer), ABD’li bilim insanları tarafından geliştirilmiştir. ENIAC ile başlayan ilk bilgisayar örneklerinde matematiksel hesaplar yapılmaya başlanmıştır, bu hesaplamalar sonucunda elde edilen veriler estetik amaçlar doğrultusunda kullanılmıştır. Sanat biçimleri içinde matematiksel, geometrik, bilimsel, soyut ve teknolojik temeller, dijital sanatın başlangıcında önemli kaynakları oluşturmuştur (Çokokunmuş,2012).

Dijital sanatın ilk öncülerinden sayılan Amerikalı matematikçi ve sanatçı Ben Laposky, 1950’li yılların başında dalga formları aracılığıyla elektronik görüntüler yaratmıştır. Soyut Geometrik Resim, Kübizm, Senkronizm ve Fütürizm’den esinlenmiştir.

Her gün daha fazla sanatçı; resim, çizim, heykel, fotoğraf gibi alanlarda eserlerini üretmek için dijital teknolojiyi bir araç olarak kullanmaktadırlar.

EKLER

KAYNAKÇA
Çokokumuş, B. (2012). Dijital Ortamda Kültür ve Sanat. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education, 1(3), 51-66.
Özel Sağlamtimur, Z. (2010). Dijital Sanat. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(3), 213-238.
Uğurlu, H. (2008). Teknoloji Sanat İlişkisi: Günümüzde Teknolojik Sanatların Amacı. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 247-260.

Yazan: Cansel Ok