Özür Dilemeyi Bırak!

İlişkinizi geliştirmek için

Tartışma sırasında çiftler başka hiçbir şeyin önemli olmadığına dair eşlerinden  özür talebi üzerine sabitlenmiş olabilirler. “Sadece üzgün olduğunuzu söyleyin.” Kişinin, eşinin gözdağı vermesine yenik düştüğü nadir durumlarda bunu takip eden soğuk, zoraki özür eş için ne yazık ki neredeyse hiç tatmin edici değildir. Özür tatmin edici değildir. Çünkü incinmiş eş her ikisi için de iyileştirici olma olasılığı olan bir tür cesur, samimi değişimden ziyade suçun kabûlü ve küçük düşürücü bir itiraf için bastırıyordur. Bu baskı karşısında bazen sahte özür diliyoruz. Bu sahte özür, çatışmanın eşinin tarafından bakılmasından kaynaklanmadı. Bu, davranışımızın partnerimiz  üzerine etkisine yönelik bir empati ifadesi değildir. Onlar sadece partnerimizi sırtımızdan çekmek için tasarlanmış savunmacı bir manevradır. Bizim gerçekten söylediğimiz şey “Özür dilerim.” değil “Lütfen bana kızmayı kes!” tir.

En çok satan yazar Eve Ensler’in yeni kitabı The Apology (2019) küçük bir  çocukken cinsel istismara uğrayan babasından duymak istediği ama asla duymadığı  özrün güçlü bir tanımlamasıdır. Yanlış adım attığınızda, önemsediğiniz birini yaraladığınız zaman, kestirmeden zoraki bir özürden ziyade ilişkiyi iyileştirmek için ihtiyaç duyduğumuz şeyleri bize gösteren, bize yardım etmek için 4 adım: 

1. Partnerinizi incittiğinizde bilmeniz için gerekli olan ilk şey sizin değil onun şartlarında nasıl hissettiğini anlamaktır. Bu onun söylediği şeyleri tekrar etmekten ibaret değildir. Onun söylediği şeyleri papağan gibi tekrarlamak ve daha sonra “Ama ben seni dinliyorum.” diye şikayet etmek hiç de yardımcı olmayacaktır. Eğer söylediği şeyi geri tekrar etmezseniz hiç kimse hislerinizi duymaz ya da önemsediklerinizi bilmez. Ayrıca, satır aralarını da dinlemeniz, somut kelimelerin ötesine geçmek için sezgilerinizi kullanmanız, söylediği şeyler hakkında daha derin bir anlayışa sahip olmanız gerekir.
2. İkinci ve daha önemli adım -insanların sık sık ihmal ettiği şeylerden biri- davranışınızın etkisi için sorumluluk almaktır. Bu, yanıldığını söylemek anlamına gelmez, doğru ya da yanlış hakkında değildir. Davranışlarınızın sevdiğiniz birini nasıl etkilediğini anladığınızı kabul etmeniz hakkındadır. Onu incitip incitmeme isteğinizle alakalı değildir ve bunun üzerine durmak birini incittiğimiz kabul etmekten kurtulmanın bir yoludur.
3. Eşinizin incinmesinin sizin için önemi olduğunu, incinmesine yönelik bazı kişisel tepkilerinizin olduğunu ve bunun sizin üzerinizde bazı etkileri olduğunu bilmesi gerekir. Oyuna biraz ten koymaya istekli olmalısınız, kendinize biraz daha derin dalın ve onun hislerine cevap olarak nasıl hissettiğinizle ilgili biraz paylaşımda bulunun. Empati budur.
4. Son olarak, gelecekte bu şekilde incitme olasılığını azaltmak için yapmaya istekli olduğunuz şeylere dair bazı gerçekçi göstergeler vermeye istekli olmalısınız. Onu tekrar yapmayacağınıza söz vermeyin, çünkü kesinlikle yapacaksınız. Çiftlerdeki en önemli incinme, kökleşmiş karakter örüntülerine sahip insanlardan kaynaklanır. Deneyimlediğimiz kadarıyla onu bir gecede değiştirebilecek olmanız çok düşük bir ihtimal. Birine ne kadar değer verdiğinizin değil bu örüntülerin ne kadar derine gömüldüğünün ölçüsüdür. Aslında gerçek şudur ki bilinçsizce bir eş seçiyoruz. Çünkü birini yaralayan aynı davranış örüntüsünü tamı tamına sergilemeniz muhtemeldir. Ama bu başka bir yazının konusu.

Eğer bu dört adımı çalışmak için ikinizde istekliyseniz tartışmalarınızı daha az korkutucu bulabilirsiniz, onlardan kaçınmak için daha az nedeniniz olabilir, partnerinizle çalışmak için bir fırsat olarak çatışmayı hoş karşılayabilir ve birbirinize daha yakın hissedebilirsiniz.

Psikolog Ülkiye Betül BİRGÜL

Kaynakça WEISS, Avrum, (26.05.2019). “Stop Apologizing”, (Erişim tarihi: 08.07.2019), https://www.psychologytoday.com/us/blog/fear-intimacy/201905/stop-apologizing