Balina Köpek Balığı’ nın Dünya Üzerinde Çok Az ve Özel Bölgelerde Bulunmasının Nedenini Artık Biliyoruz!

Yazan: Joshua Copping & Bryce Stewart
Balina köpekbalığı dünyanın en büyük balığıdır ama yaşam döngüsünün çoğu gizemlidir.
Bu nazik devler, dünyanın her tarafında bir avuç yerde toplanmış durumda ve yeni araştırmamız bunun nedenini açıklamaya başladı. Balina köpekbalığı hareketlerinin daha iyi anlaşılması, son 75 yılda nüfusun %63’ünde bir düşüş yaşanmış bu türdeki nüfus kaybını önlemeye yardımcı olabilir.
Yalnız başına yüzerken, 18.8 metre uzunluğunda ve 34 ton ağırlığa kadar çıkabilen balina köpekbalığı, tüm dünyada seyahat etmekte.
Son zamanlarda, bir grup bilim insanı, Pasifik’teki bir balina köpekbalığının Panama’dan Filipinler’e yaptığı olağanüstü yolculuğu izledi. 12.000 milden fazla olan bu yolculuk aynı zamanda, şimdiye kadar kaydedilen en uzun göçlerden biri oldu.
Balina köpekbalığının dünya çapında sadece birkaç belirli noktada toplandığı bilinmektedir: Avustralya, Belize, Maldivler, Meksika ve diğer kıyılardan 10 ila 500 balina köpekbalığı herhangi bir zamanda bir araya gelebiliyor.
Yaklaşık 20 sıcak nokta tespit edilmişti – dünya okyanuslarının engin uçlarında sadece bir tutam – ama balina köpekbalıklarını tam olarak neyin çekeceğini bilmiyoruz. Bazı durumlarda, bölgeler, belirli bir biyolojik fenomenle bağlantılıdır – örneğin, Hint Okyanusu’ndaki Noel Adası’ndaki kara yengeçlerinin yumurtlanması gibi, balina köpekbalıkları, bir Noel bayramının mevsimsel eşdeğerini sağlar. Yeni araştırmamız, okyanusun bu devlerinin takıldığı yerlerin ortak noktalarının başka bir şey olup olmadığını keşfetmeyi amaçladı.
Her şey Batimetri
Bu noktaların – batimetrik olarak bilinen – fiziksel özelliklerinin, diğer deniz türlerindeki toplanma noktalarına etki ettiği gösterilmiştir. Bu nedenle, Maldivler Balina Köpekbalığı Araştırma Programı ile işbirliği yaparak, balina köpekbalığının buluşmalarını aynı şekilde sürdürüp sürdürmediğini araştırmaya karar verdik.
Yeni küresel araştırmamız balina köpekbalıklarının, sığ suların belirli bölgelerine, daha derindeki sulara (genellikle 200 metre ile 1000 metre arasında) hızla giden dik yamaçların yanında toplandığını göstermektedir.
Üç ana sebep belirledik. İlk olarak, derin su balina köpekbalığı tarafından beslenmek için kullanılır. Çalışmalar, köpekbalıklarının zooplankton ve kalamarla beslenmeleri için yaklaşık 2 kilometre derinliğe (hassas olmak için 1.928 metre) daldığını göstermiştir.
İkincisi, dik yamaçların besinleri derinden yüzeye getirdiği bilinmektedir, bu da planktonun bolluğunu arttırır ve çok sayıda filtre besleme türünü çeker. Ve son olarak, sığ suda, köpekbalıkları ve balıkları beslerken, köpek balıkları kendi sıcaklıklarnı ayarlayabilmek için dalıştan sonra kendilerini 4 ℃ kadar soğuyan derin suya çekmektedirler.

DEĞERLİ AMA SAVUNMASIZ
Bir balina köpekbalığıyla karşılaşırsanız ya da onunla yüzdüyseniz, bu nispeten sığ kümelenme alanlarından birisinde görülmüştür. Bu sıcak noktaların nerelerde bulunduğunu bilmek, yerel topluluklarda ekoturizmin artmasına neden oldu. Sadece Maldivler’de balina köpekbalığı ile ilgili faaliyetlerden elde edilen ekonomik faydalar yıllık 9.4 milyon ABD doları olarak hesaplanmıştır. Balina köpekbalıkları ölüden çok daha canlıdır – bu buluşma noktalarının çoğu gelişmekte olan ülkelerdedir ve kazanç paha biçilemezdir.
Ancak turizmin artan baskısı ile köpekbalıkları için yeni tehlikeler ortaya çıkıyor. Şnorkelle yüzücülerin ve turist gemilerinin kalabalıkları, balina köpekbalığı sularını gittikçe daha fazla rahatsız ediyor ve daha da endişe verici bir şekilde – botlarla birlikte potansiyel olarak ölümcül saldırılar onları tehlikeye atıyor.
Bu güzel yaratıkları korumak ve ekoturizmin ödüllerini almaya devam etmek için balina köpekbalığı toplanma bölgeleri etrafında deniz koruma alanlarının kurulmasını ve onlarla etkileşime girdiğinde uygulama basamaklarının takip edilmesini öneriyoruz.
Derinliklerde Gizem Hala Devam Ediyor…
Bu keşifler balina köpekbalığılarının nerede ne yaptıklarıyla ve bir araya gelmelerinin bazı temel nedenlerini daraltmış, ancak geride birçok gizem kalmıştır. Bireyler, bu sıcak noktalar arasında seyahat ediyor mu? Kıyı toplantıları ağırlıklı olarak hala sadece dört veya beş metre uzunluğunda olgunlaşmamış erkek köpekbalıklarından oluşuyor. Peki bütün dişiler nerede? Balina köpekbalıkları nerede çiftleşir ve doğum yapar? Çiftleşme ve yavrulama vahşi doğada hiç görülmemiştir ancak merak uyandırıcı olarak Galapagos deniz rezervinden geçen balina köpekbalıklarının %90’ına kadarı kadındır ve hamile olduğu düşünülmektedir. Burası, dünyadaki balina köpekbalıkları için önemli bir doğum yapma alanı olabilir mi?
Geçen yıl Galapagos’taki bir BBC film ekibi, bir dalgıç içinde hamile bir dişi balina köpekbalığının doğum yapmasını izlemek için girişimde bulunmayı denedi, ama boşuna. Bu şimdilik derinliklerin koruduğu bir sır.
Çeviren: Buse Sarı
Kaynak: https://www.universal-sci.com/headlines/2018/6/8/whale-sharks-gather-at-a-few-specific-locations-around-the-world-now-we-know-why