Koronavirüs İlk Değil: Tarihte Pandemi Örnekleri

Bugün hepimizi etkisi altına alan koronavirüs pandemisi her ne kadar herkes için çok yeni ve alışılmadık bir durum olsa da dünya “pandemi” kavramıyla yeni tanışmıyor. Bundan önce de birçok hastalık dünyayı etkisi altına alarak ölümlere ve paniğe neden oldu. Bu yazıda da bunlardan bazılarını inceleyeceğiz.

İspanyol Gribi

1918-1920 yılları arasında etkili olan ve H1N1 virüsünün ölümcül bir alt türü olarak kendini göstermiş bir hastalıktır. Bu salgın 50 milyondan fazla insanın ölümüne neden olmuş ve aynı dönemde süregelen 1.Dünya Savaşı’ndan çok daha fazla can almıştır. Virüsün etkisini daha çok gençlerde göstermesi pandeminin seyrini ağırlaştıran etkenlerden biridir. Bu pandemi, virüsün nihayet mutasyona uğrayıp ölümcüllüğünün azalmasıyla son bulmuştur. Salgının sona erdiği 1920 yılında dünya nüfusunun yaklaşık üçte birini etkilemiş olduğu biliniyor.

Veba

“Kara Ölüm” olarak bilinen veba, tarihteki en ölümcül salgın olarak bilinir. 1346-1353 yılları arasında etkisini göstermiş ve 70 ila 200 milyon arasında insanın ölümüne neden olmuştur. Hastalık, her ne kadar Uzak Doğu’da başlasa da yıkıcı sonuçları Avrupa’da görülmüştür. Vebayı diğer hastalıklardan daha “korkutucu” gösteren durum ise ciddi deri deformasyonlarına yol açmasıdır. En yoğun ve kayıplara yol açan dönemini Orta Çağ’da yaşayan veba, sonraki dönemlerde de zaman zaman kendini göstererek ölümlere yol açmıştır.

Kolera

Kolera, vibrio cholerae adlı bakterinin neden olduğu bağırsak enfeksiyonuna bağlıdır. Belirtileri ise akut ile şiddetli ishaldir. 1817 yılında Japonya’da başlamış ve sonraki yıllarda Moskova, Berlin, Londra gibi önemli başkentlerde ve Kanada’da görülmüştür. Osmanlı İmpartorluğu’ndaki en büyük kolera salgını ise 1912-1913 yıllarındaki Balkan Savaşları sırasında yaşanmıştır. Yıllar boyunca dalgalar halinde yaşanan bu salgın; günümüzde özellikle savaş, yoksulluk ve doğal afetlerden muzdarip toplumlarda görülmektedir. Şu anki şartlarda tedavisi oldukça kolay olsa da hastalık hala ölümcüldür.

Bu salgınların olduğu dönemlerde tıbbın bulunduğu nokta teşhis ve tedavide eksik kalınmasına yol açtığından dolayı zayiatları da çok daha büyük ölçekte olmuştur. Günümüzde ise ilerleyen tıp, koronavirüs pandemisinin hasarlarını minimize etmeyi amaçlamaktadır ve buna ek olarak bizlere de çok önemli bir rol düşmektedir: Evde kalarak virüsün başkalarına taşınmamasını sağlamak.

Bu süreçte ise aşağıda bulunan diğer yazılardan faydalanarak karantinanızı keyifli geçirmeyi sağlayabilirsiniz:

https://mozartcultures.com/karantina-doneminde-okunabilecek-8-kitap/

https://mozartcultures.com/karantinada-vakit-gecirebileceginiz-10-online-oyun/

Editör: Başak Tufan

Kaynakça
Akyıl, G. (2020, Ocak 4). Milyonlarca Ölümden Sorumlu Kara Ölüm Nedir? Akreofili. Erişim adresi: https://arkeofili.com/milyonlarca-olumden-sorumlu-kara-olum-nedir/

Duarte, F. (2020, Nisan 29). www.bbc.com. BBC News Türkçe. Erişim adresi: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-52473039

İnsanlık Tarihini Etkileyen 10 Pandemi. (2020, Mart 12). NTV. Erişim adresi: https://www.ntv.com.tr/galeri/dunya/insanlik-tarihini-etkileyen-10-pandemi,IUMSBOR3OUeCevZRr3lJeQ/mti_w4Ytw0ai-h8n9A5dUQ

Görseller

https://wannart.com/icerik/8784-ortacag-avrupasinin-en-buyuk-kabusu-veba

https://tr.euronews.com/2020/07/07/fotograflarla-1918-ispanyol-gribi-abd-salg-nlara-kars-kat-edilen-mesafeyi-sorguluyor

https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-52150272