Oğullarından Birini Yiyen Satürn

Saturn Devouring One of his Sons (Oğullarından Birini Yiyen Satürn) – Francisco de Goya y Lucientes, 1821-23

Kara resimlerin en etkileyicilerinden biri olan Saturn Devouring One of his Sons’tır (Oğullarından Birini Yiyen Satürn). Romantizm akımından olan eser, konusunu Yunan Mitolojisi’ndeki ünlü Satürn’den alır. İkinci kuşak tanrılarının başı Kronos, kendi çocuklarından birinin kendisini tahtından indireceğini kehanet yoluyla öğrenir.  Kronos, Uranüs’e yaptıklarından dolayı, aynı karşılığı çocuklarından da göreceğini bilerek, korkuyla çocuklarını yemiştir. Eşi Rhea, son oğlu Jüpiter’i Kronos’tan saklar. Jüpiter büyüdükten sonra babasına karşı gelecek, onu tahtından edecek güce sahip olacak ve babasının karnından yenmiş kardeşlerini çıkarıp kendi hükümdarlığını ilan edecektir.

Goya, yakın plan kullanarak bizi insan eti yemenin dehşetiyle yüzleştirmekle beraber, karanlık bir geri plan ile de yaşlı adamın bedenini görmemizi sağlamakta. Satürn, elleriyle sıkıştırdığı çocuğun kafasını ve kolunu tamamen yemiş, diğer kolu ise ağzında sıkıştırmıştır. Gözleri dehşet içinde bakmakta ve ağzı olabildiğince açıktır. Resmin tasvirinde, Satürn’ün elindeki beden bir çocuktan daha fazlasıdır. Tüm hatları eksiksiz biçimlenen bu beden, Satürn’ün asıl korktuğunun bir çocuk olmadığını düşündürür. Goya’nın bu eserinde ikonografik ögelere başvurmaması, resmin yorumlanmasında ve algılanmasında biz seyircilere net bir fikir vermez.

Orijinalde Goya’nın Satürn’ü dik bir penise sahiptir ancak resimler 19. Yüzyılda tuvale aktarıldığından dolayı bu ayrıntı kaybolmuştur. İspanyol ressam Goya, İspanya’daki iç savaş nedeniyle kendi sanatında karamsar bir döneme geçmiş, Engizisyon Mahkemeleri, Fransız İhtilâli sonrası İspanya Monarşisi’nde, hükümdarların halkı katledişini resimlerindeki iç karartıcı temalarla ifade etmiştir. Satürn’ün yüzündeki hırs ve öfke bu dönemin etkisiyle tuvale yansımıştır. Gerçekten de, tarihteki en dehşet verici resimlerden biridir. Goya’nın ölümünden sonra tuvale aktarılan resim, Madrid’deki Prado Müzesi’nde sergilenmektedir.

Canan Önerli

KAYNAKÇA:

• Goya’s Saturn Devouring One of His Sons. (1819–1823). smARThistory at Khan Academy: http://smarthistory.khanacademy.org/goya-saturn-devouring-one-of-his-children.html. Kolektif. (2009). Mitoloji. NTV Yayınları.
• (M.Ö 400).Rhea presents Cronus a stone wrapped in swaddling clothes instead of the infant Zeus/ Rhea, bebek Zeus yerine, kundağa sardığı taşı Kronos’a verirken. https://www.timelessmyths.com/classical/titans.html. Rubens, P. P. Saturn (1636).
• https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%87ocuklar%C4%B1n%C4%B1_Yiyen_Sat%C3%BCrn#cite_note-Mini-1.