Bakteriyel Enfeksiyon Nedir?

Biyoloji

23.09.2020

Bakteriyel enfeksiyon, vücutta veya içinde zararlı bir bakteri türünün çoğalmasıdır. Bakteriler vücudun herhangi bir bölgesine bulaşabilir. Zatürre , menenjit ve gıda zehirlenmesi , zararlı bakterilerin neden olabileceği hastalıklardan sadece birkaçıdır.Bakterilerin 3 temel şekli vardır: Çubuk şeklinde (basil), küresel (kok) veya sarmal (spirilla). Bakteriler ayrıca gram pozitif veya gram negatif olarak sınıflandırılabilir. Gram pozitif bakteriler kalın bir hücre duvarına sahipken, gram negatif bakterilerde ise bu yoktur. Bakteriyel suşları tanımlamak ve uygun tedavi sürecini belirlemeye yardımcı olmak için gram boyama, antibiyotik duyarlılığı belirleme ile bakteri kültürü ve genetik analiz gibi diğer testler kullanılır.

Bakteriyel Deri Enfeksiyonlar

Bakteriyel deri enfeksiyonlarına genellikle Staphylococcus ve Streptococcus’un gram pozitif suşları veya diğer organizmalar neden olur. Yaygın bakteriyel cilt enfeksiyonları şunları içerir:

Selülit, genellikle dokunulduğunda sıcak olan ağrılı, kırmızı bir enfeksiyona neden olur. Selülit en sık bacaklarda görülür, ancak vücudun herhangi bir yerinde de görülebilir.
Folikülit, sivilce gibi görünen kırmızı, şişkinliklere neden olan saç köklerinin enfeksiyonudur. Yanlış işlenmiş havuzlar veya sıcak küvetler folikülite neden olan bakterileri barındırabilir.
İmpetigo, genellikle okul öncesi çağındaki çocuklarda sızan yaralara neden olur. İmpetigo’nun büllöz formu büyük kabarcıklara neden olurken, büllöz olmayan formu sarı, kabuklu bir görünüme sahiptir.
Çıbanlar, saç köklerinde başlayan derin cilt enfeksiyonlarıdır. Çıbanlar, cildin altında irin birikene kadar ilerleyen sert, kırmızı, hassas yumrulardır.

Gıda kaynaklı Bakteriyel Enfeksiyonlar

Çiğ et, balık, yumurta, kümes hayvanları ve pastörize edilmemiş süt ürünleri, hastalığa neden olabilecek zararlı bakterileri barındırabilir.

Bakteriyel enfeksiyonlar, gıda kaynaklı hastalıkların bir nedenidir. Mide bulantısı, kusma, ishal, ateş, titreme ve karın ağrısı, gıda zehirlenmesinin yaygın semptomlarıdır. Çiğ et, balık, yumurta, kümes hayvanları ve pastörize edilmemiş süt ürünleri, hastalığa neden olabilecek zararlı bakterileri barındırabilir. Sağlıksız yiyecek hazırlama ve işleme de bakteri büyümesini teşvik edebilir. Gıda zehirlenmesine neden olan bakteriler şunları içerir:

Campylobacter jejuni (C. jejuni), genellikle kramplar ve ateşin eşlik ettiği ishalli bir hastalıktır.

Clostridium botulinum (C. botulinum), güçlü nörotoksinler üreten potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir bakteridir.

Escherichia coli (E. coli) O157: H7, mide bulantısı, kusma, ateş ve karın kramplarının eşlik edebildiği ishalli (genellikle kanlı) bir hastalıktır.

Listeria monocytogenes (L. monocytogenes) ateş, kas ağrıları ve ishale neden olur. Hamile kadınlar, yaşlılar, bebekler ve bağışıklık sistemi zayıflamış olanlar bu enfeksiyona yakalanma konusunda en çok risk altındadır.

Salmonella ateş, ishal ve karın kramplarına neden olur. Belirtiler tipik olarak 4 ila 7 gün sürer.

Vibrio yutulduğunda ishale neden olur, ancak açık bir yara ile temas ettiğinde ciddi cilt enfeksiyonlarına da neden olabilir.

Cinsel Yolla Bulaşan Bakteriyel Enfeksiyonlar

Cinsel yolla bulaşan hastalıkların (STD) çoğu zararlı bakterilerden kaynaklanır.

Birçok cinsel yolla bulaşan hastalıklara ( CYBH ) zararlı bakteriler neden olur. Bazen bu enfeksiyonlar herhangi bir semptomla ilişkili değildir, ancak yine de üreme sistemine ciddi zararlar verebilir. Bakteriyel enfeksiyonların neden olduğu yaygın cinsel yolla bulaşan hastalıklar şunları içerir:

Klamidya , Chlamydia trachomatis adlı bir organizmanın neden olduğu erkeklerde ve kadınlarda görülen bir enfeksiyondur . Chlamydia, kadınlarda pelvik inflamatuar hastalık (PID) riskini artırır.

Belsoğukluğu aynı zamanda “çırpmak” ve “damla” olarak bilinen, belsoğukluğunun yol açtığı hastalık ifade edilir. Erkekler ve kadınlar enfekte olabilir. Belsoğukluğu ayrıca kadınlarda pelvik inflamatuar hastalık (PID) riskini artırır.

Frengi erkekleri ve kadınları etkileyebilir ve Treponema pallidum bakterisinden kaynaklanır. Tedavi edilmeyen frengi, potansiyel olarak çok tehlikelidir ve hatta ölümcül olabilir.

Vajinada patojenik bakterilerin aşırı çoğalmasına neden olan bakteriyel vajinoz (CDC bunu bir STD olarak kabul etmez.)

Nasıl Enfekte Eder?

Çoğu bakteri, üreme ve diğer hücresel işlevler için gerekli genleri kodlayan (veya programlayan) tek bir dairesel DNA molekülü taşır. Bazen antibiyotik direnci gibi özelleşmiş işlevleri kodlayan, plazmitler olarak bilinen aksesuar küçük DNA halkaları taşırlar. Daha karmaşık yaşam biçimlerinin aksine, bakteriler iki yerine yalnızca bir dizi kromozom taşır. İkili bölünme adı verilen bir işlem olan iki hücreye bölünerek çoğalırlar. Yavruları özdeştir, esasen aynı genetik materyale sahip klonlardır. Çoğaltma sırasında hatalar yapıldığında ve bir mutasyon meydana geldiğinde, popülasyonda – doğru koşullar altında – değişen bir ortama uyum sağlama yeteneğini artırabilecek çeşitlilik yaratır. Bakteriler ayrıca diğer bakterilerden, virüslerden, bitkilerden ve hatta mayalardan yeni genetik materyal elde edebilir. Bu yetenek, yavaşça adapte olmak yerine aniden ve hızlı bir şekilde gelişebilecekleri anlamına gelir.

Enfeksiyon mutlaka hastalığa yol açmaz. Bakteriler vücudunuza girdiğinde ve çoğalmaya başladığında enfeksiyon oluşur . Tipik olarak enfekte olmuş kişilerin küçük bir kısmında meydana gelen hastalık, enfeksiyon sonucu vücudunuzdaki hücreler hasar gördüğünde ve bir hastalığın belirti ve semptomları ortaya çıktığında meydana gelir.

Enfeksiyona yanıt olarak bağışıklık sisteminiz harekete geçer. Beyaz kan hücreleri, antikorlar ve diğer mekanizmalar vücudunuzu yabancı istilacıdan kurtarmak için çalışır. Aslında, bir enfeksiyon sırasında insanı acı çeken semptomların birçoğu – ateş, halsizlik, baş ağrısı, kızarıklık – vücuttaki enfeksiyonu ortadan kaldırmaya çalışan bağışıklık sisteminin faaliyetlerinden kaynaklanır.

Patojenik mikroplar bağışıklık sistemine birçok yönden meydan okur. Vücudumuz genellikle ateşle (ısı birçok virüsü etkisiz hale getirir) veya bağışıklık sisteminin antikorlarını ve diğer hücreleri istilacıyı hedef alacak şekilde sıralar. Pek çok bakteri bizi aynı şekilde hasta eder, ancak ellerinde başka stratejiler de vardır. Bazen bakteriler o kadar hızlı çoğalırlar ki, dokuları dışarı atarlar ve normal işlevi bozarlar. Bazen hücreleri ve dokuları doğrudan öldürürler. Bazen, hücrelerin metabolik mekanizmasını felç edebilen, tahrip edebilen veya kendisi toksik olan büyük bir bağışıklık reaksiyonunu tetikleyebilen toksinler üretirler.

Yazar: Utku Keskin

KAYNAKÇA: