Devasa Kubbeli Bir Kilise: Pantheon

Avrupa denilince aklımıza gelen ilk ülkelerden biri şüphesiz İtalya’dır. Mimarisi, mutfağı, kültürü ve diğer bir sürü özellikleriyle gezilip görülmesi gereken yerler arasındadır. Rönesansa ev sahipliği yapmış olması sanatsal anlamda da ülkeyi oldukça zenginleştirmiştir.

İtalya’nın Roma kenti de kendine has birbirinden güzel sanat eserlerine ve mimari yapılara sahiptir. Dünyanın en büyük desteksiz kubbesine sahip olan Pantheon bu şehirde yer almaktadır. Pantheon kelimesi Yunancada “pan” ve “theos” ikilisinden oluşmaktadır. ‘Pan’ tüm, ‘theos’ ise tanrı anlamına gelmektedir. Böylelikle Pantheon tüm tanrıların tapınağı anlamını taşımaktadır.  

Pantheon, Roma İmparatorluğu’nun sanat anlayışını oldukça güzel bir biçimde özetler niteliktedir. Roma mimarlığında iç mekan tasarımlarına verilen önem burada gözler önündedir. Girişi direkt kubbeye açılmadığı için ziyaretçilerini oldukça şaşırtır. 43,3 çapındaki kubbesi büyüleyici niteliktedir. Dairesel bir forma sahip olan Pantheon, dönemindeki ilk anıtsal büyüklükteki kubbedir. Genellikle tapınak, cami, kilise gibi dini mekanlar tanrının varlığını vurgulamak ve insana ne kadar küçük, aciz olduğunu hatırlatmak için oldukça büyük ve yüksek şekilde inşaa edilmiştir. Bunlara ek olarak Romalılarda bulunan Yunan hayranlığı esintilerine de tapınağın girişinde rastlanır. Gözünüze çarpan ilk şeyler yüksek ve simetrik sütunlardır. Kubbenin tam ortasında bulunan oculus adlı 8,3 metre çapındaki kubbe gözü içeriye aldığı güneş ışığını her yere eşit miktarda dağıtır. Pantheon ayrıca iki İtalya kralının mezarlığına da ev sahipliği yapar. Bunlardan biri II. Vittorio Emanuele diğeri ise onun oğlu I. Umberto’dur. Ayrıca rönesans sanatçısı Raffaello’nun lahit taşı da burada bulunmaktadır. Mezar taşında ise “Raffaello burada yatıyor, yaşarken onun kendisini geçeceğinden korkan doğa da şimdi ölmekten korkuyor.” yazmaktadır. 

Pantheon’un iç dizaynında yukarıda bahsettiğimiz gibi Yunan esintileri görülmektedir. Duvarlarında Yunan desenleri ve çeşitli süslemeleri görülmektedir. Oldukça fazla mermer kullanılmıştır. Devasa kubbeyi taşıyabilmek adına da oldukça yüksek ve kalın duvarlar bulunmaktadır. Böylelikle süslenecek alan artmıştır. Ağırlığı taşınabilir kılmak için kubbenin en üst kısmına doğru kare şeklinde ‘kaset’ denilen oyuklar açılmıştır. İçeriden görülebilen bu oyuklar aynı zamanda estetik bir duruş da sergiler. 

2 bin yılı aşkın geçmişi olan Pantheon hala tüm görkemiyle ziyaretçi kabul etmektedir. Yolunuz düşerse bu tarih kokan ve ihtişamıyla sizi büyüleyecek olan kiliseyi kesinlikle ziyaret edin.  

Kaynakça 

Tuncer, M. (2016). Bir Sır Kubbesi: Pantheon. Erişim adresi: https://arsizsanat.com/bir-sir-kubbesi-pantheon/ 

Pantheon Tapınağı, Pantheon Kilisesi. Erişim adresi: https://italyagezi.com/pantheon-tapinagi-pantheon-kilisesi-65/ 

Gezilecek Yerler Pantheon. Erişim adresi: https://gezimanya.com/roma/gezilecek-yerler/pantheon 

Kubulan, C. (2020). Pantheon: Tanrıların Tapınağı. Erişim adresi: https://blog.eyobus.com.tr/pantheon-tanrilarin-tapinagi/  

Görseller

Tuncer, M. (2016). Bir Sır Kubbesi: Pantheon. Erişim adresi: https://arsizsanat.com/bir-sir-kubbesi-pantheon/ 

Pantheon Tapınağı, Pantheon Kilisesi. Erişim adresi: https://italyagezi.com/pantheon-tapinagi-pantheon-kilisesi-65/ 

İrem ÇALIŞKAN