Tarihi Görmek İsteyenlere 7 Website Önerisi
Tarih, 19.yüzyıldan beri bir bilim olarak kabul edilir ama diğer bilim alanlarından oldukça farklı bir yapıya sahiptir. Örneğin tarihte deney yapma şansınız yoktur ya da tarihsel olgu ve olayları birinci gözden göremezsiniz çünkü tarih olmuş ve bitmiştir. Geçmişe dönmek olası bir durum olmadığı için tarih bilimini diğer bilimleri anladığımız yoldan anlamak biraz zordur. Bu zorluğu aşmak için kullanılan en önemli araçlardan biri de görselleştirmedir. Eğer geçmişi görselleştirirsek tarihi görebilir ve daha iyi anlayabiliriz. Bu nedenlerden dolayı, bu yazıda da tarihin görselleştirilmesi konusunda içerik üreten kişi ve kurumlar tanıtılacaktır.
1- Son Gulyabani- Mehmet Berk Yaltırık
Türkiye’de “folklor tarihi” alanında çalışma yapan kişi sayısı oldukça azdır. Bu alanda okuma veya çalışma yapmak isteyenler yeterli miktarda kaynağa ulaşamayabiliyorlar. Fakat tarihçi Mehmet Berk Yaltırık sayesinde bu sorun kısmen çözülüyor. Kendisi Twitch ve YouTube‘u aktif olarak kullanıyor ve buralarda folklor üzerine yayınlar yapıyor. Örneğin Al Karısı, batıl inançlar ve vampirler üzerine içerikler üretiyor. Eğer folklor tarihi ilginizi çekiyorsa bu kanal sizin için oldukça doyurucu olacak.
https://www.twitch.tv/songulyabani
https://www.YouTube.com/channel/UCLzy7MDyAsY-CjrAThy_-bQ
2- Tarih Obası- Ceren Sungur
Tarih bilimi oldukça geniş bir alandır. Onlarca farklı olgu, olay ve fikir vardır tarihin içinde. Onların hepsini öğrenmek imkânsızdır. Fakat tarihin her parçasından biraz bilginizin olmasını istiyorsanız Tarih Obası tam size göre. YouTube üzerinden yayınlar yapan Ceren Sungur, Evliya Çelebi’den cinsel tarihe her alanda içerik üretiyor. Ayrıca kanalında kitap önerisi yaptığı videolaru ve arkeolojik gezilerinin vloglarını da bulabilirsiniz.
https://www.YouTube.com/channel/UCIvykQC_8j2-u2D6A_c1K9w
3- Kings and Generals
Savaşlar, tarih bilimi içinde önemli bir yere sahiptir. Onlar tarihin gidişatını çok ciddi bir şekilde etkilemişlerdir. Fakat bu savaş kavramını kitaptan okuyarak anlamak bazen zor olabiliyor. Bu yüzden savaşlarla ilgili bir şeyler öğrenmek isterken görsel içerik kullanmak konunun anlaşılır olması için oldukça etkili olur. Kings and Generals adlı YouTube kanalı da bu görselleştirme üzerine çalışıyor. Geçmişte olan savaşları 3d bir şekilde dijital ortama taşıyorlar. Böylelikle savaş tarihinin daha kolay anlaşılmasını sağlıyorlar.
https://www.YouTube.com/c/KingsandGenerals/videos
4- The Great War/World War Two
I. Dünya Savaşı, oldukça kompleks ve karmaşık olaylar dizisinden meydana gelir. Bu yüzden onu tam olarak anlamak çok kolay olmaz. The Great War adlı YouTube kanalı bu karmaşıklığı çözüyor. Kanal 1914’ün 100. yılı olan 2014 yılında aktif oldu ve ilk videoları o sene yayımlandı. Kanalın konsepti de temel olarak bu eş zamanlılık üzerine kuruludur. Yani 18 Mart 1915’de var olan bir olayla ilgili video 18 Mart 2015 tarihinde kanala yükleniyor. Kısaca, geçmişteki olaylarla kronolojik ve eş zamanlı olarak günümüzde de ilerliyor. Bununla beraber, kanalın sunucusu olan Indy Neidell kanaldan 2018 yılında ayrıldı. Ardından yeni bir kanal açtı ve açtığı bu kanalda II. Dünya Savaşı tarihi üzerine videolar üretiliyor. Tıpkı The Great War gibi eş zamanlı olarak II. Dünya Savaşı’nın tarihini de hafta hafta anlatan videolar çekiyor. Eğer bu iki savaş hakkında bir şeyler öğrenmek isterseniz bu 2 kanal sizi oldukça doyuracaktır.
https://www.YouTube.com/channel/UCUcyEsEjhPEDf69RRVhRh4A
https://www.YouTube.com/c/WorldWarTwo
5- Kültür Tarih Sohbetleri
Podcastlere olan ilgi son zamanlarda oldukça yükseldi. Onlarca farklı alanda podcastler üretiliyor. Bunlardan biri de Kültür Tarih Sohbetleri‘dir. Cengiz Özdemir ve Ozan Sağsöz her hafta, alanında uzman bir bilim insanı ile söyleşi düzenliyor. Düzenlenen bu söyleşilerin içerikleri de oldukça zengin. Transhümanizmden Babür tarihine kadar birbirinden çok farklı alanlarda oldukça bilgilendirici sohbetler düzenleniyor.
.https://open.spotify.com/show/18E7slpoji5zyynpRHEC9d?si=7d0f3fd74ebd4f21
6- Ottoman History Podcast
Ottoman History Podcast, Spotify’daki en eski ve en uzun podcast serilerinden biridir. Tarihçi Emrah Safa Gürkan ve Chris Gratien tarafından kurulan bu seri geçen hafta 513. bölümünü yayımladı. Bu seride Osmanlı tıp tarihinden 1910’larda Arnavutluk’taki kadın hareketlerine kadar birbirinden farklı onlarca konu üzerine uzman bilim insanlarıyla podcastler yayımlanıyor. Yayımlar genelde İngilizce ama 20’nin üzerinde Türkçe olarak yayımlanan podcastlere de erişebilirsiniz.
https://open.spotify.com/show/7fN6ubruyMGooVcFdgW8ek
7- Sanderus
İnsanlar geçmişteki olayları öğrenirken birçok materyalden yararlanırlar. Bunlardan biri de haritalardır. Onlar geçmişe yolculuğumuzda bize yol gösterir. Kısaca olayları daha iyi anlamamızı sağlar. Bu websitede de Antik Yunan’dan 19.yüzyıl İngilteresi’ne kadar farklı haritalara ev sahipliği yapılıyor. Website sayesinde yüksek çözünürlüklü bir şekilde websiteye yüklenen bu haritaların hepsini inceleyebilirsiniz.
Yazar: Ahmet Ziya Boz
Editör: Emine Türal
Kaynakça:
- About Us. (t.y.). Ottoman History Podcast. Erişim adresi: https://www.ottomanhistorypodcast.com/p/about-us.html
- Antique Maps Books. (t.y.). Sanderus. Erişim adresi: https://sanderusmaps.com/
- Kings and Generals. (2016, 8 Mayıs). YouTube. Erişim adresi: https://www.YouTube.com/c/KingsandGenerals/featured
- Kültür Tarih Sohbetleri. (t.y.). Medyascope. Erişim adresi: https://medyascope.tv/videolar/kultur/kultur-tarih-sohbetleri/
- Ottoman History Podcast. (t.y.). Scribbr. Erişim adresi: https://www.scribbr.com/proofreading-editing/
- SonGulyabani-Mehmet Berk Yaltırık. (2012, 2 Ocak). YouTube. Erişim adresi: https://www.YouTube.com/c/SonGulyabani/featured
- Tarih Obası. (2016, 7 Şubat). YouTube. Erişim adresi: https://www.YouTube.com/c/TarihObas%C4%B1/featured
- The Great War. (2014, 14 Mayıs). YouTube. Erişim adresi: https://www.YouTube.com/channel/UCUcyEsEjhPEDf69RRVhRh4A
- World War Two. (2018, 5 Nisan). YouTube. https://www.YouTube.com/c/WorldWarTwo/featured
Görsel Kaynakça
- https://www.facebook.com/SonGulyabanininYeri/photos/son-gulyabani-twitch-%C3%BCzerinden-ilgin%C3%A7-mevzular%C4%B1-anlatmaya-devam-ediyor-gelecek-h/2121092034703041/
- https://sanderusmaps.com/
- https://www.YouTube.com/channel/UCP1AejCL4DA7jYkZAELRhHQ
- https://www.YouTube.com/watch?v=QgNL2kGlnmc
- https://www.YouTube.com/channel/UCIvykQC_8j2-u2D6A_c1K9w
- https://open.spotify.com/show/18E7slpoji5zyynpRHEC9d
- https://soundcloud.com/ottoman-history-podcast
- https://www.YouTube.com/watch?v=CuFz1R46cpE