Salvador Dali Tarafından Yapılan King of Aragon Tablosu

KING OF ARAGON (1973)

King of Aragon, 1970’li yıllarda Salvador Dali tarafından yapılan diğer grafik çalışmalarına benzer; özellikle arka fona gevşekçe çizilmiş bir mürekkep dizisinin soyut lekesine karşı duran bir görüntüye benzer şekilde biçimlendirilmiş, 1978 yılında bir grafik tasarımı olarak yayınlanan, 1932 yılında Dali’nin kendi illüstrasyonları için senaryosunu yazdığı Babaouo adlı filme benzemektedir. Burada mürekkep lekesi, Kral’ın ermin kürküyle süslenmiş kraliyet cüppesi olmaktadır; süvariler ve kutsal şahıslardan oluşan bir geçit töreni arka planı doldururken, Kral, sağ kolunu yüce gönüllü bir hareketle uzatıyor. Kral, asılı duran bir taç -sanatçının çalışmasında ve özellikle kendi imzasında sıklıkla kullandığı bir amblem- altındadır; kenarlarının şekli, bir kâseye dökülüp sıçrayan bir sütün stroboskopik bir fotoğrafına benzediğinden, Dali için bu taç hem monarşiyi hem de morfolojiyi ifade eder. Genel izlenim oldukça tiyatraldır; aslında arka plan, muhtemelen Kral’ın alçak bir kaideye oturduğu andaki merkez bir sahneyi sunan bir fon olabilir.
Aragon Hanedanı’ndaki on altı hükümdar ve potansiyel olarak daha fazlası, hanedanı Kraliyet ile ilişkili bir biçimde nasıl yöneteceğini göz önünde bulundurmaya bağlı olduğundan, Dali’nin öznesinin kimliği anlaşılmış değildir. Fransa kralı bölge üzerindeki feodal lordluğundan vazgeçince, 1258 yılında Katalonya Prensliğinin vilâyetleri üzerinde hükümdar hâline gelen, ‘Fatih’ olarak da bilinen Aragonlu I. James’e (1208-1276) değinmiş olabilir Dali. I. James’in emri altında Katalonya, imparatorluğun genişlemesi yönünde önemli bir ivme olmuştur. Ayrıca; 1276 yılında I. James Mallorca Krallığı’nı kurduğunda Perpignan’ı onun başkenti yapmıştır; Dali’nin 1964 yılında ‘evrenin merkezi’ olarak açıkladığı Perpignan şehrinin ve özellikle onun tren istasyonunun Dali’de çok büyük bir etkisinin olduğu biliniyordu.
Bir başka seçenek olarak; Dali’nin sonraki dini tutkularına ve Kral’ın arkasındaki figürlere verilirse, Dali’nin çizimi, Aragon Krallığı’nın bir başka kralı olan ‘Katolik’ II. Fernando’ya bir saygı gösterisi olabilir. 1479 yılında Fernando Aragon Kralı olarak babasının yerine geçince, Aragon Krallığı’nın toprakları Kastilya Krallığı ile birleşmiştir, böylece modern İspanya’yı başlatan temel bir siyasi birlik oluşmuştur. Kral Fernando ve Kraliçe Isabel döneminde İspanya Katolik bir monarşi hâline gelmiştir; Dali’nin 1958-1959 arasında yaptığı, 1492 yılında, Fernando ve Isabel’in himayesi altında (Dali’nin Katalan olduğuna inandığı) Columbus’un yolculuğa çıkmasını anımsatan The Discovery of America by Christopher Columbus adlı eseri, bu tarihi olayın Dali’nin ilgisini fazlasıyla çektiğinin bir kanıtıdır.

Çeviri: Ufuk Altunbaş
Kaynak: https://www.tate.org.uk/art/artworks/dali-king-of-aragon-p01864