“Deliliğin Tarihi”ni Anlatan Foucault Kimdir?

Birinci Kısım

Fransız tarihçi ve düşünür Michel Foucault, yapısalcılık ve post-yapısalcılık kuramlarını benimsemiştir. Sadece felsefe alanında değil, hatta öncelikle hümanistik ve sosyal bilimsel disiplinlerde de geniş bir yelpazede güçlü bir etkiye sahiptir.

Hayat Hikayesi

 Foucault 15 Ekim 1926’da Poitiers, Fransa’da dünyaya geldi. Zeki bir öğrenciydi fakat psikolojik olarak yıpranmıştı. Akademik alanda adının duyulması 1960’larda, 1969’dan ölümüne kadar Düşünce Sistemleri Tarihi Profesörü olduğu yüksek prestijli Fransa Koleji (Collège de France)* ’deki görevine seçilmeden önce Fransız üniversitelerinde bir dizi pozisyonda yer almasıyla başladı. 1970’ten itibaren ise siyasette de oldukça aktifleşti. Hapishane Bilgilendirme Grubu (Groupe d’information sur les prisons) kuruculuğunu üstlendi ve sıklıkla marjinal gruplar adına protesto edildi. Çoğunlukla Fransa’nın dışında, özellikle de Amerika Birleşik Devletleri’nde ders verdi ve 1983’te her yıl Berkeley’deki California Üniversitesi’nde ders vermeyi kabul etti. AIDS’in ilk kurbanlarından biri olarak, Foucault 25 Haziran 1984’te Paris’te hayata gözlerini yumdu. Hayattayken yayımlanan çalışmalarına ek olarak, önemli fikirlerinin açıklamalarının ve uzantılarının bulunduğu, Fransa Koleji’nde verdiği dersleri de ölümünden sonra yayımlanmıştır.

Foucault’nun gerçekten bir filozof olup olmadığı sorusu aklınıza gelebilir. Akademik oluşumu psikoloji ve tarih üzerine olduğu kadar felsefe üzerineydi de. Onun kitapları çoğunlukla tıp ve sosyal bilimlerin tarihçesiydi, tutkuları edebi ve politikti. Bununla beraber, Foucault’nun neredeyse bütün çalışmalarının verimli bir şekilde felsefi olarak okunması iki şekilde veya her ikisini birlikte kullanarak da olabilir: felsefenin geleneksel eleştirici projesini yeni (tarihsel) bir şekilde yürüterek ve geleneksel filozofların düşüncesi ile eleştirel bir ilişki olarak. Bu makale onu bu iki boyutta da bir filozof olarak tanıtacaktır.

Çevirmenin notu:

*Paris’te eğitim ve araştırma üzerinde çalışmalar yapan ve meşhur öğrencilere sahip bir enstitü. Öğrencilerinden bazıları ünlü sosyolog Raymond Aron, nörolog Pierre Janet ve Nobel Kimya Ödülü sahibi Fransız fizikçi Frédéric Joliot-Curie’dir.

Çeviren: Ece Yurdakul

Kaynakça:

Gutting, Gary and Oksala, Johanna, “Michel Foucault”, The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Spring 2019 Edition), Edward N. Zalta (ed.), https://plato.stanford.edu/archives/spr2019/entries/foucault/