Düşünülemez Olanı Yasallaştırmak: Section Spéciale

Section Spéciale, Costa-Gavras’ın yönettiği ve Hervé Villeré’nin L’affaire de la Section Spéciale adlı romanından uyarlanan 1975 yapımı bir Fransız filmidir. Film, 1975 Cannes Film Festivali’nde En İyi Yönetmen Ödülü’nü almıştır ve ABD Ulusal İnceleme Kurulu tarafından  En İyi Yabancı Dil Film olarak aday gösterilmiştir. Ayrıca En İyi Yabancı Film dalında Altın Küre Ödülü’ne aday gösterilmiştir.

Fransa’yı işgale başlayan Almanya, ilk olarak mevcut Fransa Hükûmeti’ni kendi tarafına çekmiştir. Müttefik devletler tarafından hiçbir zaman tanınmayan Vichy Hükûmeti, adeta Hitler’in kukla devleti olmuştur. Rusların savaşı kaybederek acı çekeceklerini söyleyen bu operanın bitiminden sonra Fransız asilzadelerden tebrik almak isteyen oyuncuların istekleri sunucu tarafından yerine getirilmemiş ve seyircilere Mareşal Pétain’in bildirisi dinletilmiştir. Bu bildiri sırasında opera salonunda tercümanı görmemizle birlikte salonda sadece Fransızların değil, aynı zamanda farklı milletlerden gelen kişilerin de olduğunu gözlemliyoruz. Bu sahnelerde Hitler’in, Alman olmayan tüm toplumlara karşı soykırım politikasını göz ardı eden Fransız işbirlikçilerin, olası bir Nazi Almanyası zaferiyle hedeflerini gerçekleştirmek istediklerini öngörebilmekteyiz. Opera sahnesini, faşist İçişleri Bakanı Pierre Pucheu’nün olası bir duruma karşı alacakları sert önlemlerin önemini savunan anti-komünist konuşması takip etmektedir.

Hikâye, Paris’teki bir grup komünist gencin eylemleri ile başlamıştır. Protestoların sebebi 1941 yılında imzalanan Alman-Sovyet Saldırmazlık Paktı’na aykırı hareket eden Almanya’nın SSCB’yi ‘Barbarossa Operasyonu’ ile işgal etmesi olmuştur. Paris’te yürüyüş ‘La Marseillaise’ marşı ve bazı protestocuların SSCB’nin ‘Internationale’ marşını söyleme girişimleriyle başlamaktadır. Yürüyüş, Nazi Alman birlikleri tarafından dağıtılmıştır ve bazı protestocular bu karışıklık içerisinde vurulmuştur. Daha sonra iki genç adam komünistlere gözdağı vermek amacıyla idam mangası tarafından idam edilmiştir. Protestocu grup misilleme olarak bir Alman subayı öldürmeye karar vermiştir.

Bir Alman deniz subayı, komünist bir eylemci tarafından Paris metrosunda kalabalığın içinde vurularak öldürülmüştür. Alman makamları daha sonra Vichy Hükümeti’nin çok hızlı bir şekilde harekete geçmesini talep etmiştir. Naziler’in kurdukları otoriteyi tehdit eden bu suikasta karşı tavrı nettir. Bu eylemi gerçekleştiren Fransız eylemcilerin infaz edilmesini, aksi takdirde Nazi Almanyası’nda bulunan ve rastgele seçilen yüz Fransız rehineyi öldüreceklerini söylemişlerdir.

Bu olaylar General Pétain’in hükûmet içerisindeki gücünü arttırmıştır. General Pétain liderliğinde ilerleyen işbirlikçi Vichy Hükûmeti’nin, gücü kötüye kullanma dönemi böylece başlamıştır.  Bu cinayetten kimlerin sorumlu olduğunu bilmeyen ve Nazi Almanyası’nın verdiği emirler neticesinde hızlı hareket etmek zorunda kalan Vichy Hükûmeti, tarihe geçen akıl almaz bir karar vermiştir. Daha önce küçük suçlardan yargılanmış ve hüküm giyip cezalarının bir kısmını çekmiş rastgele altı kişiyi, Vichy Hükûmeti’ne bağlılığı yüksek hâkimlerin karşısına çıkaracak bir istisna mahkemesi tasarlar. Böylece Almanların öfkesini azaltacak infaz kararları alınabilecektir fakat bir sorun vardır; henüz işlenmemiş bir suçtan hüküm giydireceği söz konusu mahkûmların infazı için yeni bir yasa gereklidir. Sorunları başka sorunlar yaratarak çözmeye çalışan Vichy Hükûmeti’nin ‘adalet’ kavramına olan bakış açılarını resmedecek olan yeni yasayı çıkartırlar.

Yeni çıkacak yasaya göre, nasyonal sosyalizm ideolojisini ve Nazileri eleştiren haberler yazmak, Nazi karşıtı broşür dağıtmak gibi suçlardan daha önce hüküm giymiş kişiler için yeniden mahkeme kurulmuştur. Seçilen davaların hepsi komünist, anarşist ve Yahudi sanıkların davalarının içinden seçilmiştir. Daha önce hüküm giymiş kişilerin hapishanede geçirdikleri yıllar sayılmadan davaları yeniden görülmektedir. Vichy Hükûmeti’nin, Nazi Almanyası’nın masum insanları hedef alan tehdidine karşılık çıkardığı “geçmişe dönük yasa” ‘Section Spéciale’ adı verilen mahkemelerde uygulamaya geçirilmiştir. Kimleri yargılayacaklarından kimleri infaz edeceklerine kadar verilecek kararlarda tüm üstünlük hükûmet yanlısı kişilere bırakılmıştır.

Mahkeme salonunda herkesin ‘’Neden kırmızı giyinmişler?’’ dediklerini görüyoruz. O kırmızı üniformalar bana ‘Sophie Scholl the final days’ filmindeki hâkimi hatırlatmıştır. O filmde de hâkim mahkeme salonuna kırmızı üniforma içerisinde geliyordu. Bunun yanı sıra, bu özel mahkeme için hâkim ve savcılar seçilirken normalden farklı kriterler ile değerlendiriyorlar. Bu kriterler ise daha önce cephede savaşıp yaralanmış olmak gibi durumları içeriyor. Ayrıca uzun süredir terfi alamayıp terfi için her türlü emri yerine getirebilecek ve milliyetçilik duygularına sahip adayları tercih etmişlerdir.

Dönemin Adalet Bakanı başta olmak üzere, birçok hâkim ve savcının itirazlarına rağmen yürürlüğe girmeden önceki davalara da uygulanan bu yasa ile yüzlerce insan haksız yere hedef gösterilerek infaz edilmiştir. İçişleri Bakanı geçmişe yönelik kanun çıkartmak istemektedir fakat Adalet Bakanı buna karşı çıkmaktadır. İşgal altındaki bölgenin sorunlarından nefret etmektedir. Fransız olmasına rağmen Nazi Almanyası için çalışan kişileri de pek sevmediğini, “Acaba o, Almanya’da Fransa Büyükelçisi mi yoksa Fransa’da Alman Büyükelçisi mi?” sözlerine bakarak söyleyebiliriz. Mahkeme duruşmasında hâkimler tek bir istisna ile birlikte gitmek için istekli ve çoğunluk kararları kabul edilmiştir. Böylece bu kişiler birer kukla olarak işbirlikçi Vichy Fransa Hükûmeti’nin her istediğini yapacaklardır. Avukatlar ise mahkûmları ellerinden geldiğince savunmaya çalışmıştır fakat kimlerin idam edileceğinin listesi çok daha önceden yapılıp hazırlanmıştır. Listede olmayan, geriye kalan kişiler ise ağır cezalara çarptırılmıştır. Özel mahkemeler birçok kişiyi ırkı veya politik görüşleri sebebiyle daha önce yargılanmalarına rağmen, Almanları memnun etmek için bu kişileri yeniden yargılayıp bunlara idam cezası uygulamışlardır. İkinci Dünya Savaşı bittiğinde ise özel mahkemede çalışan savcı ve hâkimlere fazla bir yaptırımda bulunulmamıştır.

Kaynakça

Lara, Antonio (1977), ‘Comprender el pasado’, El Pais Newspaper, https://elpais.com/diario/1977/04/28/cultura/231026405_850215.html (28.04.1977).

Goodman, Walter (1976), ‘Politics vs. Art In Costa‐Gavras And Wertmuller’, New York Times, https://www.nytimes.com/1976/01/04/archives/politics-vs-art-in-costagavras-and-wertmuller-politics-vs-art-in.html(01.04.1976).

Nexon, D.H. (2009). The Struggle for Power in Early Modern Europe: Religious Conflict, Dynastic Empires, and International Change. Princeton University Press.

Görsel Kaynakça

https://vintage-cinema-download-movies.xyz/article/Special_Section1975-2907649.html

https://galateefilms.com/en/portfolio/special-section/

<i>Special Section</i> (<i>Section spéciale</i>, France-Italy-West Germany 1975)