Nasıl Mutlu Olunur?

Mutluluk soyut bir kavramdır ve hayatımızı en çok etkileyen duygulardan biridir.  Mutluluğa ulaşmak için genellikle dış dünya ile bağlantı kurulur fakat asıl uzun vadeli mutluluk içimizde yani akıldadır, beynin dünyayı nasıl algıladığı ile ilgilidir (Özcan, 2019). Çoğu insanın hayatı boyunca en büyük hedeflerinden biri olan mutluluğu elde etmek neden bu kadar zordur?

Mutluluk Nedir?

Mutluluk bilimsel verilere göre D+O+S+E ( dopamin, oksitosin, serotonin, endorfin) seviyelerinin yüksek olmasına bağlı iken Nevzat Tarhan’a göre hayatı sevgi kabında, saygı ve sabır ile karıştırırken içine “4a” (aşk, anlam, amaç, arkadaş) katılan bir yemek gibidir. TDK’ de ise mutluluk, bütün özlemlere eksiksiz ve sürekli olarak ulaşılmaktan duyulan kıvanç durumu olarak geçer.

1788-1860 yılları arasında yaşamış olan felsefe dünyasında kötümser bir Alman filozof olmasıyla ünlü olan Arthur Schopenhauer, Mutlu Olma Sanatı adlı eserinde 45 madde ile mutlu olabilmek için tek tek maddeler halinde sıralamıştır.

Mutlu Olma Sanatı ya da Eudaemonoloji

Eudaemonoloji Nedir ?

Eudaemonia; erdemlere, anlamlı ve amaçlı bir hayat sürmeye dayalı mutluluk öğretisi anlamına gelmektedir (Schopenhauer, 2019, 9).

Hayat Kuralı No.1

“Aklı başında kişi hoş olanın değil, acı vermeyenin peşindedir.” (Aristoteles, 2018, 15). Mutluluk kuruntudur. Acı ise gerçektir. Yani mutluluk beklentisi bir yaşam yerine daha az acının olduğu bir yaşam tercih edilmelidir (Schopenhauer, 12).

Hayat Kuralı No.2

“Başkasının mutlu olması seni rahatsız ediyorsa asla mutlu olamazsın. “ (3).

Hayat Kuralı No.3

Schopenhauer’a göre karakter sahibi olan kişi kendi doğasına, yeteneğine uygun olanı tercih eder ve onu amaç edinir. Yaşamını da o amacı doğrultusunda yönlendirir. “Nasıl ki balıklar suda, kuşlar havada ise insan da kendine uygun olan atmosferde rahat eder.” (15).

Hayat Kuralı No.4

“Zenginlik, denize benzer. Ne kadar içilirse o kadar susatır. ” (20).

Hayat Kuralı No.5

“Ölçüsüz sevinç de çok şiddetli acı da sadece aynı kişide bulunabilir. Zira her ikisi de karşılıklı olarak birbirine bağımlıdır. Hâl böyleyken aşırı sevinç ya da acı her zaman bir yanılgıya ve kuruntuya dayanır.”, “Zor zamanlarda itidalini korumayı, güzel anlarda da aşırı sevincini dizginlemeyi hatırla.” (3). Bu madde Libya Kralı Danaos’un kızları ile özdeşleştirilebilir. Yunan mitolojisinde Danaos’un biri hariç elli kızı, evlendikleri gece babalarının emriyle kocalarını öldürdükleri için Hades’in ülkesinde delikli bir fıçıyı sonsuza dek suyla doldurmakla cezalandırılmışlardır (24-25).

Hayat Kuralı No.6

“İnsan yapabileceklerini isteyerek yapmalı ve çekmesi gereken acıyı isteyerek çekmelidir.”. Böylece mutsuzluk en aza düşmüş olur (26).

Hayat Kuralı No.7

“Bir işe girişmeden önce enine boyuna düşünülmelidir. Sonuç beklenmeye başlandığı andan itibaren ise bu işten tamamen uzaklaşarak kişi düşünme faslını kapatmalıdır.” (26).

Hayat Kuralı No.8

“Her şeye boyun eğdirmek istiyorsan akla boyun eğ.” (4).

Hayat Kuralı No.9

“Hiçbir şey insanın dikkat çekmeyecek düzeyde başkalarıyla pek az, kendisiyle ise bol bol konuşması kadar fayda sağlamaz. Güven meselesi bakımından hiç kimse duyduğu şeyi kendine saklamaz. Hiç kimse duyduğu kadarını söylemez .” (28).

Hayat Kuralı No.10

“İnsan neşeliyse neşeli olmak için her açıdan düşünerek kendinden izin istemez.” ve

“Neşeli insanın neşeli olmak için her zaman nedeni vardır ki o da neşeli olmasıdır.” (108).

“Zira onda ödül ve eylem birdir. Hiçbir şeyin keyfe dışsal mutluluktan daha az, sağlıktan da daha fazla katkıda bulunmadığı kesindir. Sağlığı her şeyin üzerinde tutmalıyız ve doruk noktası neşe olan tam sağlığın o yüksek derecesini korumak için çaba göstermeliyiz.” (28).

Hayat Kuralı No.11

“Hayat bilgeliğinin büyük bir kısmını geçmiş, şimdi ve gelecek arasındaki dengeyi tutturmak oluşur. Gamsızlar fazlasıyla mevcut anda, korkaklar ve tedirginler fazlasıyla gelecekte yaşarlar. Ölçüyü tutturanlar nadirdir.” (29).

Hayat Kuralı No.12

Yaşadığı aksaklıklarda sakin kalabilen kişi, hayatın olası sıkıntılarla dolu olduğunu bilen bilge kişidir (30).

Hayat Kuralı No.13

“Hayatın bizi ilgilendiren meseleleri dağınık, bölük pörçük ve zıtlık içerisindedir. Her meseleyi ona ait olan zaman diliminde düşünmeli, diğer her şeyle ilgili olanları bir kenara bırakmalıyız. Âdeta bir çekmece gibi birini, bir düşüncemizi açtığımızda diğerlerini kapayalım. O zaman yoğun bir endişe mevcut andan alacağımız her küçük zevki mahvedip bütün huzuru kaçıramaz ve bir düşünce diğerini bastıramaz. ” (36).

Hayat Kuralı No.14

“Sahip olmadığımız şeylere bakarken ‘Benim olsaydı ne olurdu?’ sorusuna eğilimliyizdir fakat bunun yerine sahip olduğumuz şeyler üzerine şunu düşünmemiz gerek: ‘Bunu kaybetsem ne olurdu?’.” (40).

Hayat Kuralı No.15

“Yaptığın işin arasında hep oku ve bilge insanlara danış.” (96-99).

Hayat Kuralı No.16

“Hayat, satranca benzer. İkisi için de plan yapılır fakat satrançta rakibin, hayatta da kaderin istediğini yapma şartına bağlı kalınır.” Rastlantının hüküm sürdüğü bir oyun olduğu için planı her seferinde yeniden kurmalıyız (38).

Hayat Kuralı No.17

Hayatımızın bütünü yalnızca kendi eserimiz değildir. Yani bilinç ve bilinçaltının eseri olan kadere burada atıfta bulunabiliriz. Öngörülemeyen ve kontrolümüzde olmayan olaylarda kendimizi suçlamayı bırakmalıyız. (44).

Hayat Kuralı No.18

“Mutluluğumuzun en az 9/10’u yalnızca sağlıktan kaynaklanır. Zira neşeli bir ruh hali her şeyden önce sağlığa bağlıdır. Sağlık ve neşe her şeyin yerini alabilir fakat hiçbir şey onların yerini alamaz.” (43).

Hayat Kuralı No.19

“En büyük ve en sık rastlanan aptallıklardan biri, hangi türden olursa olsun, hayat için geniş kapsamlı planlar yapmaktır. İnsan baştan sona bütün hayatı hesaba katar.” (48). “ Niçin ruhunu zorluyorsun, ebedî planlar için çok güçsüz.” (11-12).

Hayat Kuralı No.20

“İnsan her konuda esas olarak sadece kendisinden zevk alır. ” (50). “Mutluluk kendine yetenlerindir.” (Aristoteles, 2018, 7-10)

Hayat Kuralı No.21

“Mutluluk kolay değil. İçimizde bulmak çok zor, başka yerde bulmaksa imkânsız.” (Schopenhauer, 433).

Yazar: Dil Beste Kaplan
Editör: Dila Taşdelen

Kaynakça

• Aristoteles. (2018). Nikomakhos’a Etik. Saffet Babür (Çev.). Ankara: Bilgesu.
• Çolak, P. D. (2020). Nasıl Mutlu Olunur?- Karamsar Schopenhauer’ın Hayat Felsefesi [Youtube Videosu]. Erişim: https://youtu.be/-jCTL_nEWHU
• Özcan, B. (2019). Mutluluğun Formülü D+O+S+E [Youtube Videosu]. Erişim: https://youtu.be/h0_0HL0nP0U
• Schopenhauer, A. (2019). Mutlu Olma Sanatı. Şebnem Sunar (Çev.). İstanbul: Can.
• Tarhan, N. (2019). Mutluluk Bir Entropidir. Erişim: https://www.nevzattarhan.com/mutluluk-bir-entropidir.html

Görsel kaynakça:

* https://images.app.goo.gl/wZa9PTbgnNGZTK74A

* https://images.app.goo.gl/cH9Prw4r3qt5K5sRA

* https://lafemmenicomedia.com/mitolojinin-masum-gunahkarlari-danaosun-kizlari/

* https://www.thesun.co.uk/news/9556537/fun-in-sun-pictures-brighten-mood/#