Vegan Youtube Kanalları: Kim Bu Veganlar?

Hayvan sömürüsünün her türlüsünü reddeden veganlığın son yıllarda Türkiye’de ve dünyada yükselişte olduğu bilinmektedir (tvd, 2020). Peki, veganlık nedir? Yalnızca bir trend midir? Veganlar kimlerdir ve neyi amaçlamaktadırlar? Bu yazıda veganlık felsefesini anlamanıza yardımcı olabilecek vegan YouTube kanallarını ve 1 podcast serisini sizler için derledik.

1. Dr. Suat Erus – VSP

Suat Erus, 2012 yılında Göğüs Cerrahisi Uzmanı unvanı, 2019 yılında da doktor öğretim üyesi unvanını almıştır. Vegan bir doktor olan Erus, aynı zamanda Koç Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Göğüs Cerrahisi Anabilim Dalı’nda öğretim görevlisidir. Vegan yaşamın insanın hem kendisi hem de tüm canlılar için yapabileceği en iyi şey olduğuna inandığını ifade eden Erus’un kanalında doktor kimliğiyle veganlığın sağlık yönünden, hayvansal gıdaların niçin insanın ve gezegenin yararına olmadığından bahsettiği birçok video bulunmaktadır (suaterus, t.y.). Vegan beslenme hakkında çeşitli bilimsel çalışmaların analizlerini yaptığı videolar da yer almaktadır.  “Kim Bu Veganlar?” isimli video serisinde ise çeşitli meslek ve yaş gruplarından veganları kanalında ağırlayıp onların vegan olma hikayelerinin izleyicilere aktarılmasını sağlayarak veganlık hakkında birçok konuyu tartışmaya açmaktadır. Dolayısıyla kanalında vegan sporcular, öğretmenler, sanatçılar, çizerler, influencerlar, doktorlar ve yazarlarla karşılaşabilirsiniz. Suat Erus ve kendisi gibi vegan bir doktor olan eşi İpek Erus, bebekleri Ragıp Erus’u da vegan büyütmektedirler.

Kanala buradan ulaşabilirsiniz.

2. Vegan Patates

Hukuk fakültesi mezunu olan Melike Dede, avukat olarak çalışmaya başladıktan sonra yüksek lisans yapmak için hazırlandığı sırada hayatta yapmak istediği şeyin bu olmadığını fark edip gezgin olmaya karar verdiğini söylüyor (melkeontheroad, t.y.). Bisikletle seyahat etmeye başlayıp yolculuğuna karavanla devam eden Dede, vegan bir gezgin. Hayvan deneylerine karşı duruş sergileyen bir dernek olan Deneye Hayır Derneği kurucularından Oğuzcan Kınıkoğlu ise vegan bir iç hastalıkları uzmanı. Melike Dede ve Oğuzcan Kınıkoğlu “Vegan Patates” adını verdikleri kanalda veganlık hakkında birçok soruya yanıt veren videolar çekiyorlar. Bu kanalda “Et yemezsek ne olur?”, “Veganlarda Omega 3”, “Veganlarda B12”, “Süt ve süt ürünleri hakkında bilinmesi gerekenler”, “Vegan olmak isteyenlere tılsımlı öneriler” başlıklı birçok bilgilendirici video bulabilirsiniz.

Kanala buradan ulaşabilirsiniz.

3. Vegan Earth

Psikoloji lisans mezunu aktivist Melike Dirikoç, 5 seneyi aşkın süredir vegan. 2018 yılında katıldığı “Kim Milyoner Olmak İster” yarışmasında milyonlara veganlığı anlatmıştır. Dirikoç, 16 yaşında yakalandığı psikolojik bir rahatsızlık olan bulimia nevrosa hastalığının 10 yıl süren iyileşme sürecinden sonra kendisine toplum ve medya tarafından söylenen birçok şeyin doğru olmadığını fark ettiğini belirtiyor (vegangazete, 2020). Bu farkındalık sürecinin gıda sektörünün gerçek yüzünü anlamasını sağlarken sektörün kurbanı olan hayvanları da fark ettirdiğini anlatıyor.  Sosyal medyada “Vegan Earth” kullanıcı adıyla bilinen Melike Dirikoç’un kanalında veganlık karşıtı argümanlara yanıt verdiği birçok video yer almaktadır.  “Ama bitkilerin de canı var”, “Veganlar aç kalmıyor mu?”, “İnsan hakları daha önemli”, “Veganlık pahalı” gibi argümanlarınıza yanıt arıyorsanız bu kanalda cevap niteliğinde çeşitli videolar bulabilirsiniz.

Kanala buradan ulaşabilirsiniz.

4. Anıl Ercan

Anıl Ercan, beslenme ve aktif yaşam koçluğuna ek olarak vegan yemek tarifleri bloggerlığı ve dijital içerik üreticiliği yapmaktadır. 30 yaşında vegan olmaya karar vermiş biri olarak YouTube kanalında çeşitli vegan yemek tarifleri paylaşmaktadır. Kanalında Kayseri yağlaması, muhallebi, İzmir bombası, imambayıldı, içli köfte, kokoreç gibi birçok geleneksel lezzetin vegan versiyonlarının nasıl yapılacağına dair tarifler bulabilirsiniz. Özetle “Vegan olmayan tarifler nasıl vegan hale getirilir?” sorusunun cevabına bu kanalda ulaşabilirsiniz. Aynı zamanda birçok bitkisel süt ve peynir tarifiyle birlikte sporcular için protein deposu vegan yiyeceklerin tarifleri de yer almaktadır.

Kanala buradan ulaşabilirsiniz.

 5. Türlerin Yaşam Hakkı

Türlerin Yaşam Hakkı, vegan aktivistler Melike Dirikoç ve Işıl Karaelmas’ın hazırlayıp sunduğu Açık Radyo’da yayınlanan bir programdır. Programın bölümlerini her çarşamba Açık Radyo’da 14:00’da dinleyebileceğiniz gibi Spotify’dan podcast olarak da dinleyebilirsiniz. “Gezegeni paylaştığımız canlıların özgürce yaşama haklarına dair her şey” cümlesiyle başlayan programda sokakta yaşayan, yunus parkları ve hayvanat bahçeleri gibi “eğlence” merkezlerinde tutulan, mezbahalardaki hayvanlar; deneylerde kullanılan, evlerimizde birlikte yaşadığımız hayvanlar gibi birçok farklı alandaki canlının yaşamından ve haklarından bahsedilmektedir. Bunun yanı sıra veganlığın sağlık, spor, çevre gibi alanlarla ilişkisinden, veganlık ve iklim krizi ilişkisinden; türcülük ve diğer ayrımcılık türlerinden de bahsedilmektedir. Kısacası bu programda Türkiye ve dünyadaki hayvan hakları gündemi kapsamlı bir şekilde ele alınmaktadır. Genellikle konuşulan konu hakkında uzmanlığı ya da deneyimi olan konuklar programa davet edilmektedir. Hayvan hakları konusuyla ilgilenen birçok farklı meslek ve yaş gruplarından insanı bu programda dinleyebilirsiniz. 

Podcast serisine buradan ulaşabilirsiniz.

6. Earthling Ed

“HANGİSİ DAHA ÖNEMLİ, TAT MI HAYAT MI?”

Ed Winters bir gün BBC haberlerinde gezinirken 1500 tavuğun yaşamını yitirdiği ve yüzlerce tavuğun yaralandığı bir kamyon kazası haberiyle kaşılaştığını, tavuklar için büyük üzüntü duyduktan sonra kamyonun KFC’ye ait olduğunu görmesiyle bu hayvanları her gün yiyerek ölümlerine sebep olduğunu fark ettiğini anlatıyor. Bu olay üzerine tabağına koyduğu hayvanların acı çeken bireyler olduklarını düşünmeye başlayıp hayatındaki çelişkiyi fark ederek vegan olmaya karar verdiğini belirtiyor (earthlinged, t.y.).

Aynı yıl içerisinde hayvan hakları örgütü Surge’ün kurucularından biri olan Winters, birkaç yıl sonra sosyal yardımlar yaparak İngiltere’deki üniversiteleri gezmeye başlıyor. Düzenli olarak hayvan etiği ve çevre üzerine dersler veren Winters, birçok üniversitede konuşmalar yapmıştır. Binlerce öğrenciye YouTube’da viral olan ve 35 bin izlenmeye ulaşan “Hayatınıza Bir Daha Aynı Şekilde Bakamayacaksınız” başlıklı konuşmasını yapan Winters, 2020’de Harvard Üniversitesi’nde misafir öğretim görevlisi olarak ders vermiştir.

2018’de Londra’da, elde edilen tüm gelirin doğrudan hayvanlara yardım etmeye kullanıldığı Unity Diner adlı restoranı açmıştır. Aralık 2020’de Ed Winters ve ekibi Surge Sanctuary’yi kurduklarını bildirmişlerdir. Surge Sanctuary; İngiltere kırsalında, istismara uğramış hayvanlar için sonsuza dek ev sahipliği yapacak 18 dönümlük bir alandır. Burada süt endüstrisinden kurtarılan anne inekler ve buzağılar da dahil olmak üzere hayatlarını huzur içerisinde yaşamaları için çabaladıkları yüzlerce hayvan yer almakta. Hayvanların insanlar tarafından maruz bırakıldığı şiddet ve zulme karşı durmaya hayatını adayan Ed Winters tartışmalar, soruşturmalar, yürüyüşler, belgeseller, eylemler gibi alanlarda varlık göstererek aktivizmini sürdürmektedir.

Earthlings belgeselinden esinlenerek Earthling Ed (Dünyalı Ed) adını verdiği YouTube kanalında veganlık hakkında akla gelebilecek birçok soruya yanıt bulabilirsiniz. Aynı zamanda Ed Winters’ın şimdiye kadar yaptığı aktivist eylemlere, vegan olmayan insanlarla birebir konuşmalarına da şahit olabilirsiniz. Bu kanalda “Vegan erkekler: kırılgan, zayıf ve feminen”, “Veganizmden Önce Hayatım”, “Çiftçi, Mezbahaların Güzel Olduğunu Söylüyor”, “Ya Bir Vegan Issız Bir Adada Tek Başına Kalırsa?”, “Vegan ve Kasap Canlı BBC Tartışması” başlıklı videolar bulabilirsiniz. Videoların hepsinde olmasa da birçoğunda Türkçe altyazı bulunmaktadır.

Kanala buradan ulaşabilirsiniz.

7. Pick Up Limes

Beslenme uzmanı Sadia Badiei ve partneri Robin’in birlikte videolar çektikleri YouTube kanalı Pick Up Limes’ta bitki bazlı beslenmeye dair birçok tarif bulabilirsiniz. Kanalın kurucusu olan Sadia kanalın amacını görsel olarak çekici, renkli, basit ve doyurucu vegan yemek tarifleri paylaşmak şeklinde açıklıyor. Kanalda vegan tariflerin yanı sıra; beslenme, sağlıklı yaşam, seyahat, sezgisel yeme gibi konularla ilgili videolar da bulabilirsiniz. Videoların hepsinde olmasa da birçoğunda Türkçe altyazı bulunmaktadır.

Kanala buradan ulaşabilirsiniz.

Yazar: Ayşenur Deveci
Editör: Başak Tufan

Kaynakça:

• 2020’de veganizme olan ilgi tüm zamanların en yüksek seviyesinde (2020. 16 Ekim). tvd.org Erişim adresi https://tvd.org.tr/2020/10/16/2020de-veganizme-olan-ilgi-tum-zamanlarin-en-yuksek-seviyesinde/
• Winters, E. (t.y.). earthlinged.org Erişim adresi https://earthlinged.org/abouted
• Badiei, S. (t.y.). pickuplimes.com Erişim adresi https://www.pickuplimes.com/about
• Dede, M. (t.y.). Hakkımda melkeontheroad.com Erişim adresi https://melkeontheroad.com/melike-dede-kimdir
• Ercan, A. A. (t.y.). vegantariflerim.com Erişim adresi https://vegantariflerim.com/author/aanilercan/
• Erus, S. (t.y.). suaterus.com Erişim adresi https://www.suaterus.com/
• Kınıkoğlu, O. (2019, 10 Haziran). Oğuzcan Kınıkoğlu Kimdir? oguzcankinikoglu.com Erişim adresi https://www.oguzcankinikoglu.com/oguzcan-kinikoglu-kimdir/
• Vegan Earth Kimdir? | Melike Dirikoç ve Vegan Aktivizm (2020, 25 Kasım). vegangazete.com Erişim adresi https://vegangazete.com/vegan-earth-kimdir-melike-dirikoc-ve-vegan-aktivizm/

Görsel Kaynakça:

• https://vegangazete.com/vegan-earth-kimdir-melike-dirikoc-ve-vegan-aktivizm/
• https://podtail.com/podcast/vegan-patates/
• https://www.turkcepodcast.com/2020/12/turlerin-yasam-hakk-podcast.html
• https://www.YouTube.com/watch?v=i1XjidJp9RA
• https://www.YouTube.com/c/An%C4%B1lErcan/featured
• https://www.vegansbethechange.com/what-is-vegan/activism/earthling-ed-advice-activists-just-being-plant-based-is-not-enough/
• https://pocketmags.com/eu/vegan-life-magazine/aug-18/articles/402381/greetings-earthling
• https://www.whatsupmags.com/tr/vegan-bir-gelecek-hayali/
• https://www.pickuplimes.com/video/staying-motivated-to-eat-healthy-66