Sinemanın Enleri: Tüm Zamanların En İyi 10 Aktrisi

Değerli okuyucular, “Sinemanın Enleri” serisinin bu yazısında en iyi “Klasik Hollywood” oyuncularını sizlere sunacağız. AFI‘nin kurallarına göre listeye girecek yıldızların, ilk filmlerinde 1950’den önce oynamış olması ya da 1950’den sonra oynayanların listenin oluşturulmasından önce ölmüş olması gerekmektedir.

Patlamış mısırlarınızı alın ve arkanıza yaslanın! İşte tüm zamanların en iyi 10 Klasik Hollywood aktrisi, nam-ı diğer Sinemanın Tanrıçaları:

10- Joan Crawford (1904 – 1977)

Joan Crawford, kariyerinin farklı aşamalarında sempatik ve sempatik olmayan karakterleri oynamış olup farklı rolleri ve gerçekçi ancak çok katmanlı performansları ile dikkat çekmiştir. En büyük başarısı ve en popüler performansları melodramlardan ve romantik komedilerden oluşmaktadır. Filmografisinde kara film, tarihî kostümlü dramalar, müzikaller ve korku filmleri gibi çeşitli film türleri yer almaktadır. Crawford, Hollywood‘un en önde gelen film yıldızlarından biri ve Amerika Birleşik Devletleri’nde en yüksek ücret alan kadın oyunculardan biri olmuştur.

Başlıca Filmleri

• Sally, Irene and Mary -1925
• The Taxi Dancer – 1926
• Tramp, Tramp, Tramp – 1926
• I Live My Life- 1935
• The Women – 1939
• City Lights (1931)
• The Best of Everything – 1959
• Whatever Happened to Baby Jane?- 1962

9- Marlene Dietrich (1901 – 1992)

Marlene Dietrich, Alman asıllı Amerikalı sinema oyuncusu ve şarkıcıdır.  II. Dünya Savaşı sırasında, 1944 ve 1945’te Cezayir, İtalya, Fransa ve Almanya’da on sekiz ay boyunca yarım milyon asker ve savaş esirini eğlendirip, askerlere moral vererek cephelerde şarkı söylemiştir. Zamanının en önemli ikonlarından biri hâline gelen Marlene, kadınlarda maskülen giyimin öncüsü olarak kabul edilmiştir.

Başlıca Filmleri

• Der blaue Engel (1930)
• Shanghai Express (1932)
• Manpower (1941)
• Stage Fright  (1950)
• Around the World in Eighty Days (1956)
• Touch of Evil (1958)

8. Judy Garland (1922 – 1969)

Oz Büyücüsü (1939) filminde hayat verdiği Dorothy karakteriyle sinema hayatına çocuk yıldız olarak başlamıştır. MGM Freed birimi müzikallerinin vazgeçilmezi ve Hollywood stüdyo sisteminin hem zaferlerinin hem de kayıplarının unutulmaz bir ikonudur. Britanya’da ve ABD’de androjen karizması, hem yabancılaşma hem de kabul görme fantezisini gerçekleştirir gibi göründüğü gay alt kültüründe güçlü bir ikon hâline gelmiştir. Trajik, mağdur fakat yine de sevilen biri olarak tanımlanması, Garland’ın yıldızlığının arka planındaki önemli bir parçadır. 47 yaşında aşırı dozdan vefat eden Garland, bir efsane hâline dönüşmüştür.

Başlıca Filmleri

• Broadway Melody of 1938 (1937)
• Baby in Arms (1939)
• The Wizard of Oz (1939)
• The Clock (1945)
• A Star is Born (1954)
• A Child is Waiting (1963)

7. Elizabeth Taylor (1932 – 2011)

Elizabeth Taylor, kariyerine 1940’ların başında çocuk oyuncu olarak başlamış ve 1950’lerde klasik Hollywood sinemasının en popüler yıldızlarından birisi hâline gelmiştir. Oyunculuk hayatına 1960’lara kadar başarılı bir şekilde devam etmiş ve hayatının geri kalanında tanınmış bir halk figürü olmuştur. Sekiz kez, yedi erkekle evlenmiş, Yahudiliğe geçmiş, birkaç ciddi hastalığa katlanmış ve dünyanın en pahalı özel mücevher koleksiyonlarından birini bir araya getirmek de dahil olmak üzere bir jet sosyete yaşam tarzına öncülük etmiştir. Yıllarca süren hastalıktan sonra Taylor, 2011 yılında 79 yaşında konjestif kalp yetmezliğinden hayata veda etmiştir.

Başlıca Filmleri

• Lassie Come Home (1943)
• Little Women(1949)
• A Place in the Sun (1951)
• Reflections in a Golden Eye (1967)
• The Flintstones (1994)

6. Marilyn Monroe (1926 – 1962)

Asıl adı Norma Jean Mortenson olan Marilyn Monroe, 1944’te bir savunma fabrikasında çalışırken bir ordu fotoğrafçısı tarafından keşfedilmiş ve modellik yapmaya başlamıştır. Saçını sarıya boyamış ve adını Marilyn Monroe olarak değiştirmiştir. Komedi filmlerindeki “aptal sarışın” karakterlerini oynamasıyla tanınan sanatçı, 20. yüzyılın en ünlü sinema yıldızlarından ve seks sembollerinden biridir. Sektörde sadece on yıl başrol oyuncusu olarak yer almasına rağmen 1962’de, beklenmedik bir şekilde öldüğünde filmleri 200 milyon dolar hasılat elde etmiştir. Monroe, büyük bir popüler kültür simgesi olarak görülmeye devam etmektedir.

5 Ağustos 1962 tarihinde Los Angeles’taki evinde 36 yaşındayken aşırı dozda barbitürat kullanımından ölmüştür. Ölümü resmî olarak aşırı dozda barbitürattan kaynaklanan muhtemel intihar olarak geçse de ölüm sebebi üzerine pek çok spekülasyon yaratılmış, komplo teorisi oluşturulmuştur.

Başlıca Filmleri

• Dangerous Years (1947)
• All About Eve (1950)
• Niagara (1953)
• The Prince and the Showgirl (1957)
• Something’s Got to Give (1962)

5. Greta Garbo (1905 – 1990)

Metro-Goldwyn-Mayer ve Hollywood stüdyo sistemlerince yaratılan en gizemli ve en iyi sinema oyuncuları arasında anılan Garbo, unutulmaz sahne performansları için 1955’te “Akademi Onur Ödülü”nü almış ve Amerikan Film Enstitüsü tarafından hazırlanan En Önemli 50 Beyaz Perde Efsanesi listesinde en önemli beşinci kadın yıldız olarak yer almıştır.  Joan Crawford, Garbo için “Yalnızca onun için lezbiyen olabilirim” demiştir. Ayrıca, Guinness Rekorlar Kitabı’nda Garbo’dan “şimdiye dek yaşamış en güzel kadın” olarak söz edildiği iddia edilmektedir.

Başlıca Filmleri

• Two-Faced Woman – (1941)
• Anna Karenina (1935)
• The Kiss (1929)
• Luffar-Petter (1922)

4. Ingrid Bergman (1915 – 1982)

Garbo ve Dietrich’in izinden yürüyen Ingrid Bergman, ABD dışında doğmuş bir Hollywood yıldızı olarak olağandışı bir başarı ve popülerliğe ulaşmıştır. Bir barmeni ya da bir rahibeyi eşit derecede güvenle canlandıran Bergman, tek bir portre içinde, muammalı soğukluk, kolay sıcaklık ve acılı sevecenliği aynı anda oynayabilmiştir. Kırk yıllık kariyeri süresince altı ülkede ve dört dilde film çevirerek üç akademi ödülü kazanmıştır.

Başlıca Filmleri

• Intermezzo (1936)
• Casablanca (1942)
• Spellbound  (1945)
• Viaggio in Italia (1954)
• Elena et les hommes (1956)
• Anastasia (1956)
• Autumn Sonata (1978)

3. Audrey Hepburn (1929 – 1993)

Audrey Hepburn, İngiliz-Hollandalı sinema oyuncusu ve hayırsever; Hollywood yıldızı ve moda ikonudur. Başrolünde oynadığı filmlerde, “En İyi İngiliz Kadın Oyuncu” dalında üç BAFTA Ödülü kazanmıştır. Film kariyeri boyunca, BAFTA’nın “Yaşam Boyu Başarı” Ödülü, “Altın Küre Cecil B. DeMille” Ödülü, “Screen Actors Guild Yaşam Başarı” Ödülü ve “Özel Tony” Ödülü’nü almış; Akademi, Emmy, Grammy ve Tony Ödüllerini kazanan 16 kişiden biri olmaya devam etmiştir. Hayatının ilerleyen dönemlerinde, 1954’ten beri katkıda bulunduğu UNICEF‘e zamanının çoğunu ayırarak hayırseverliğe yönelmiştir. Daha sonra, 1988-1992 yılları arasında Afrika, Güney Amerika ve Asya’nın en yoksul topluluklarından bazılarında çalışmıştır. Yaptığı bu çalışmalardan dolayı Aralık 1992’de Başkanlık Özgürlük Madalyası almış ve UNICEF İyi Niyet Elçisi olmuştur. Apendiks kanseri olan Hepburn, bir ay sonra, 63 yaşında İsviçre’deki evinde hayatını kaybetmiştir.

Başlıca Filmleri

• Roman Holiday (1953)
• Love in the Afternoon (1957)
• The Unforgiven (1960)
• Breakfast at Tiffany’s (1961)
• My Fair Lady (1964)

2. Bette Davis (1908 – 1989)

Broadway sahnesinde ünü giderek artan genç bir oyuncu olan Bette Davis, “sözlü filmler” için yeni oyuncular arayan Hollywoodlu bir yetenek avcısı tarafından 1930’da fark edilmiştir. Universal ile anlaşmış fakat kısa süre içerisinde oradan ayrılarak yirmi yıl boyunca kalacağı, Hollywood’daki en saygın oyuncu ve stüdyo kraliçesi olacağı Warner Bros.‘a geçmiştir. Dönemin yıldızlarını düşük ücret üzerinden uzun yıllar çalışmaya zorlayan Warner Bros.‘a karşı mücadeleye girişmiştir. Davayı kaybetmesine rağmen verdiği savaş, Davis’i sinema tarihinin en güçlü kadın ikonları arasına yerleştirmiştir.

Başlıca Filmleri

• Of Human Bandage (1934)
• Dangerous (1935)
• The Letter (1940)
• The Little Foxes (1941)
• Now, Voyager (1942)
• All About Eve (1950)
• Whatever Happened to Baby Jane? (1962)

Tüm zamanların en iyi aktrisini açıklamadan önce, listede olmayan ama sinema tarihine damgasını vurmuş diğer oyuncuların isimlerini analım:

Diğer Aktrisler

• Barbara Stanwyck (1907 – 1990)
• Claudette Colbert (1903 – 1996)
• Grace Kelly (1911 – 1995)
• Ginger Rogers (1907 – 1989)
• Mae West (1893 – 1980)
• Vivien Leigh Olivier (1913 – 1967)
• Lillian Gish (1893– 1993)
• Shirley Temple (1928 – 2014)
• Rita Hayworth (1918 – 1987)
• Lauren Bacall (1924 – 2014)
• Sophia Loren (1934 – halen yaşıyor)
• Jean Harlow (1911 – 1937)
• Carole Lombard (1908 – 1942)
• Mary Pickford (1892 – 1979)
• Ava Gardner (1922 – 1990)

1. Katharine Hepburn (1907 – 2003)

Katherine Hepburn; açık sözlü, iddialı, atletik ve moda olmadan önce pantolon giyerek modayı yön vermiş kişilerdendir. Spencer Tracy ile olan 26 yıllık ilişkisini halktan saklanmıştır. Geleneklere uymayan yaşam tarzı ve hayat verdiği bağımsız karakterleriyle Hepburn, 20. yüzyıl Amerikası’na “modern kadın” örneği oluşturmak için gelmiş ve kadınların algılarını değiştirmesine yardım etmiştir. 1999’da American Film Institute tarafından Hollywood Efsanesi olarak adlandırılmıştır.

Başlıca Filmleri

• A Bill of Divorcement (1932)
• Little Women  (1933)
• Holiday (1938)
• Adam’s Rib (1949)
• The Rainmaker  (1956)
• Long Day’s Journey into Night (1962)
• On Golden Pond (1981)

Yazar: Alpagut Aykut Tüzemen
Editör: Emine Türal

Serinin diğer yazıları:

Sinemanın Enleri: Tüm Zamanların En İyi 10 Aktörü

Sinemanın Enleri: 2021 Yılının En İyileri – Oscar Ödülleri

Sinemanın Enleri: Tüm Zamanların En Yüksek Hasılat Yapan 10 Filmi

Kaynakça

• Kolektif. (2018). Sinema Kitabı, (Çev. Ayşecan Ay). İstanbul: Alfa.
• Kemp, P. (2014). Sinemanın Tüm Öyküsü. (Çev. Prof. Ertan Yılmaz ve Prof. Nuray Yılmaz). İstanbul: Hayalperest.
• Nowell-Smith, G. (2008). Dünya Sinema Tarihi, (Çev. Ahmet Fethi). İstanbul: Kabalcı.

Görsel Kaynakça

• https://i2.wp.com/retrogazing.com/wp-content/uploads/2021/04/popular-joan-crawford-movies.jpg?fit=1152%2C768&ssl=1
• https://prod-images.tcm.com/Master-Profile-Images/MarleneDietrich.jpg
• https://www.queeryme.com/display/viewimage_story.php?id=278026&minwidth=600&maxwidth=1000
• https://german.news24viral.com/wp-content/uploads/2020/10/Die-Wahrheit-ueber-Elizabeth-Taylors-Kinder.jpg
• https://www.cumhuriyet.com.tr/Archive/2014/10/8/128163_cover.jpeg
• https://64.media.tumblr.com/d365148aa4179799287336367fe9509a/tumblr_inline_oweepedSVF1ubcbin_1280.png
• https://akilfikir.net/wp-content/uploads/2018/07/i-b1.jpg
• https://ekmekvegul.net/storage/images/OIFa6sPZQk51C00TRp7I8rM74RaC3HxRUDP5aBEy.jpeg
• https://catlakzemin.com/wp-content/uploads/2019/04/bette-hero.jpg
• https://prod-images.tcm.com/Master-Profile-Images/KatharineHepburn.jpg